نسل های ارزشیابی قضاوتی

ارزشیابی به معنی علمی و دقیق آن دانش جوانی است که قدمتی بیش از یک قرن در جهان ندارد به ویژه در کشور ما که سابقه آن از ثلث قرن تجاوز نمی کند . لذا این دانش هنوز از تحقیقات و بررسیهای جامعی برخوردار نگردیده تا همه جنبه های آن روشن و آشکار و صاحب تعریف جامع ، حیطه عمل و قواعد و قوانین عملی و مطابق با حوائج و مقتضیات جامعه و بالاخص در زمینه کار و اشتغال شود .گر چه هر فرد در کار روزانه خود و در هر فعالیت و حرکتی که در جامعه و یا در تماس با افراد و اشیاء دارد مدام به ارزشیابی از رفتار و اخلاق و دانش و تبحر افراد یا کارآیی ، قدرت و دوام اشیاء ابزار و ماشین آلات ، کالاها و اجناس میپردازد اما این ارزشیابی ها یا برداشتها ذهنی و فردی و خصوصی به اصطلاح کیفی اند و واجد معیارها ، مقیاسها ، درجات ، مقادیر و میزانهای کمی نیستند تا بر مبانی آنها به تعریف و تبین قواعد و قوانین پرداخت و به ارزشیابی علمی مبادرت کرد .تعاریف مختلف و متنوع می تواند به گستره دانش آدمی از مفهوم و حیطه عمل یک موضوع یا مبحث بیفزایند لذا ما به برخی از تعاریفی که از ارزشیابی شده اشاره می کنیم : در فرهنگ تعلیم و تربیت تالیف «کارتر ، دی ، گود » لغت ارزشیابی یا ارزیابی چنین تعریف شده است :الف فرایند تحقیق و تبین یا قضاوت و داوری درباره ارزش و مقدار چیزی با سنجش و اندازه گیری .ب در روانشناسی فرایند تعیین و تبیین معنای نسبی پدیده ها به صورت برخی از استانداردها .ج ملاحظه شواهدی بر مبنای استانداردهای ارزشی یا به صورت وضعیتی مخصوص و هدفهایی که گروه افراد می کوشند بدان دست یابند .مثلا ارزشیابی یک آزمون یا تست عبارت است از : فرایند تعیین یا تخمین آماری و ذهنی شایستیگی یک آزمون بر اساس خصایصی نظیر ، روائی و ارزشمندی یا پایایی و اعتبار ، آسانی اجرا ، تصحیح و نمره دهی .