ارزیابی و پهنه بندی کیفیت ژئومورفولوژی رودخانه ورداورد تهران

رودخانه ها همواره شریانهای حیاتی زمین هستند و به طور طبیعی سیر تحول تدریجی و مستمر دارند که پس از گسترش تجمعات انسانی و توسعه شهری دچار تغییرات اساسی شده و برخی از عملکردهای طبیعی خود را از دست داده اند. رودخانه وردآورد نیز از این امر مستثنی نیست. این رودخانه در غرب استان تهران جریان دارد و به شدت تحت تاثیر توسعه شهری قرار گرفته که به واسطه دخالتهای انسانی در مسیر جریان خود دچار تغییرات مستمر شده و با توجه به اینکه این رودخانه در مسیر دسترسی شهرهای غرب استان تهران جریان دارد، سیر تحول طبیعی و تدریجی آن مختل گردیده که این دگرگونی، رودخانه را از حالت طبیعی خود خارج نموده است. در این پژوهش به شناسایی عوامل موثر بر کیفیت ژئومورفولوژی رودخانه وردآورد پرداخته شده و با استفاده از شاخص MQI کیفیت مورفولوژی رودخانه ارزیابی شده است. در این روش، رودخانه وردآورد به ۹ بازه مطالعاتی تقسیم شده است و سه مولفه اصلی کیفیت عملکرد ژئومورفولوژیکی، سازه های مصنوعی و تعدیل کانال در قالب ۲۸ شاخص مورد ارزیابی قرار گرفته است. نتایج نشان می دهد به علت توسعه شهری تهران و تغییرات مصنوعی زیاد در کانال رودخانه وردآورد بازه های ۱,۳,۴,۶,۷ به دلیل دخالت های زیاد انسان و کانال کشی مسیر رودخانه امتیاز ۲/۰ را کسب نموده و در طبقه خیلی ضعیف قرار گرفته است. بازه های ۲ و ۵ امتیاز ۳/۰ را کسب نموده و در طبقه ضعیف قرار گرفته است و بازه های ۸ و ۹ به دلیل دخالت های کم انسان و طبیعی ماندن مسیر رودخانه امتیاز ۶/۰ را کسب نموده و در طبقه متوسط از لحاظ کیفیت مورفولوژیکی قرار گرفته است.

کلیدواژه ها:

Wardvard River ، Quality geomorphology ، MQI method ، رودخانه وردآورد ، کیفیت ژئومورفولوژی ، روش MQI.