بررسی اثرات circRNA ها بر عملکرد P۵۳ در سرطان ها

مقدمه :(circRNA) circular RNA، رونوشتی با ساختار حلقوی است که طی پیرایش متناوب ایجاد می شود.circRNA ها اغلب از اگزون های نزدیک به انتهای ۵ یک ژن کد کننده پروتئین و گاها از اینترون ها، مناطق بین ژنی و UTR ها منشا می گیرند. ۸.۵% تا ۲۳% از ژن های انسانی که به طور فعال رونویسی می شوند باعث ایجاد circRNA می شوند. عملکرد circRNA ها را می توانند در۳ گروه طبقه بندی نمود:۱)اتصال circRNA با کمپلکس miRNA-Ago۲ برای مهار فعالیت .miRNA ۲)اتصال circRNA به پروتئین های متصل شونده به (RBPs) RNAوتنظیم فعالیت آنها .۳) برهمکنش circRNA با اینترون ها و افزایش رونویسی ژن ها را از طریق RNA پلیمراز(Pol II) II و .U۱ snRNP مشخص شده است که چندین circRNA در تنظیم پروتئین های حیاتی چرخه سلولی ، از جمله p۵۳ ، pRB، CDKs، مهارکنندههای (CKI) CDK و سیکلین ها نقش دارند. بنابراین ، اختلال در تنظیم circRNA های مرتبط با چرخه سلولی ممکن است در فرآیندهای پاتوفیزیولوژیک ، مانند سرطان ها نقش داشته باشد. p۵۳ به عنوان یک ژن سرکوبگر تومور، در پاسخ به انواع سیگنالها، مانند آسیب DNA، توقف سنتز DNA و RNAوکاهش نوکلئوتید همراه است .مواد و روش ها: با جستوجو در پایگاه داده های pubmed وgoogle scholar در بازه ی سال ۲۰۰۰ تا ۲۰۲۳ چهار مقاله که اطلاعات مفیدی از اثر circRNA ها در اختیار ما می گذاشتند ، انتخاب گشته و وارد مطالعه شدند.یافته ها: بیان این ژن همواره در بسیاری از سرطان ها تغییر می یابد. مطالعاتی که در دهه ی گذشته انجام شده انواعی از circRNA ها را که اثرات مثبت یا منفی بر بیان P۵۳ دارند ، شناسایی نموده اند. به عنوان مثال circ-Foxo۳ با اتصال به p۵۳، یوبیکوئیتیناسیون و تخریب p۵۳ را تسهیل کرد و اثرات تومور زایی به همراه دارد. circ_۱۰۰۳۹۵ بیان miR-۱۲۲۸ را سرکوب می کند. از آن جایی که miR-۱۲۲۸ یک مهارکننده ی p۵۳ است ، با مهار آن بیان پروتئین p۵۳ ارتقا یافته و از پیشرفت سرطان تخمدان جلوگیری می شود.بیان نابجا circ-Dnmt۱ و تعامل آن با p۵۳ موجب انتقال هسته ای p۵۳ شده و اتوفاژی سلولی را در مراحل پایانی سرطان به عنوان یک اثر انکوژنیک موجب می شود.circ-PGAP۳ تومورزایی در سرطان دهانه ی رحم را از طریق تنظیم کمپلکس miR-۷۶۹-۵p/p۵۳ سرکوب می کند.نتیجه گیری : با شناسایی و سنجش میزان بیان circRNA ها در جهت تشخیص سرطان ها می توان استفاده کرد .همچنین می توان از circRNAها به عنوان یک کاندید درمانی در آینده استفاده نمود.

کلیدواژه ها:

circRNA ، P۵۳ ، سرطان ، بیومارکر