ارتباط تغییرات اقلیمی و افول تمدن شهر سوخته با بررسی نهشته های بستر هامون

در این پژوهش به بررسی رسوبات بستر هامون و ارتباط شرایط آب و هوا با افول تمدن چند هزارساله منطقه در شهر سوخته پرداخته شده است. در این مطالعه اقدام به برداشت ۳ مغزه رسوبی به صورت دست نخورده از رسوبات بستر دریاچه توسط مغزه گیر اوگر شد. با توجه به تغییر رخساره های رسوبی از سطح به عمق و نتایج آنالیز دانه بندی و مورفوسکوپی، تفکیک محیط های بادی، دریاچه ای و آبرفتی انجام گرفت و در نهایت جغرافیای عملکرد بادهای دیرینه و رسوبات بادی بازسازی گردید. با توجه نتایج سنسنجی حمزه و همکاران (۲۰۱۳)، وجود ذرات درشت ماسه بادی در اوایل تا اواسط هولوسن (۸۲۰۰ سال قبل) نشانگر وزش توفان های شدید در حوضه است. توالی ماسه های بادی دانه ریز و بسیار ریز در عمق حدودی ۵/۲ نشان دهنده وجود بادهای مشابه با بادهای ۱۲۰ روزه فعلی سیستان می باشد. دو دوره مهم خشک (۸۲۰۰ و ۴۵۰۰ سال پیش) در رسوبات هولوسن بستر هامون های هیرمند و صابوری شناسایی گردید که حاکی از خشک شدن و گسترش رسوبات بادی است. افول تمدن باستانی شهر سوخته، از نظر زمانی انطباق مناسبی با دوره خشک ۴۵۰۰ سال پیش، که حدود ۵۰۰ تا ۷۰۰ سال طول کشیده است، نشان می دهد.

کلیدواژه ها:

هامون ، شهرسوخته ، نهشته های بادی ، سیستان ، هولوسن