طبقات دینی دروزیان، نمودی از طبقات دوگانه مانوی

سال انتشار: 1402
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 225

فایل این مقاله در 34 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_ADYAN-11-22_004

تاریخ نمایه سازی: 7 اسفند 1402

چکیده مقاله:

دروزیان یکی از شاخه های منشعب از اسماعیلیه فاطمی در اوایل قرن پنجم هجری هستند. برخی آموزه های اعتقادی این گرایش اسماعیلی ضمن متفاوت بودن با اندیشه های اسلامی و شیعی، شباهت معناداری با آموزه های دین مانوی دارد؛ چنان که به نظر می رسد آموزه های کلامی آنها از باورهای این کیش ایرانی متاثر بوده است. تحقیقات نشان می دهد تقسیم جامعه دروزی به دو طبقه جهال و عقال و جامعه مانوی با طبقات دوگانه نیوشایان و برگزیدگان از یک سو و شباهت وظایف و خویش کاری آنان با یکدیگر از سوی دیگر قابل مقایسه است. بنابراین هدف مقاله حاضر در درجه اول بررسی وجوه تشابه میان طبقات دو جامعه دروزی و مانوی و آن گاه تحقیق در باب عوامل و اسباب زمینه ساز تاثیرات احتمالی است. روش بررسی در این مقاله به گونه مطالعه تاریخی تطبیقی است. نتیجه نوشته حاضر، مطابق یافته های متشابه و قراین تاثیرپذیری، تقویت احتمال وام گیری ساختاری جامعه دروزیه از نظام طبقات اجتماعی مانویت را گزارش می دهد.

نویسندگان

عباس مسیحا

دانش آموخته دکتری شیعه شناسی، دانشگاه ادیان و مذاهب اسلامی، قم، ایران

محمد شکری فومشی

استادیار گروه ادیان شرق، دانشگاه ادیان و مذاهب، قم، ایران

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • ابن اثیر، علی بن محمد (۱۹۶۵ م)؛ الکامل فی التاریخ؛ ...
  • ابن بابویه، محمد بن علی (شیخ صدوق) (۱۳۹۸ ش)؛ التوحید؛ ...
  • ابن دواداری، ابوبکر بن عبدالله (۲۰۱۵ م)؛ کنز الدرر و ...
  • ابن رسته، احمد (۱۸۹۱ م)؛ الاعلاق النفیسه؛ به کوشش: دخویه؛ ...
  • ابن صاعد اندلسی، صاعد بن احمد (۱۳۷۶ ش)؛ التعریف بطبقات ...
  • ابن قتیبه، عبدالله بن مسلم (۱۹۹۲ م)؛ المعارف؛ مصر : ...
  • ابن ندیم، محمد بن اسحق (۱۳۸۱ ش)؛ الفهرست؛ ترجمه: محمدرضا ...
  • ابوریحان بیرونی، محمد بن احمد (۱۳۸۶ ش)؛ آثار الباقیه؛ ترجمه: ...
  • ابی خزام، انورفواد (۱۹۹۵ م)؛ اسلام الموحدین المذهب الدرزی فی ...
  • اردستانی رستمی، حمیدرضا (۱۳۹۷ ش)؛ «جایگاه مریم مجدلیه در متون ...
  • اسماعیل پور، ابوالقاسم (۱۳۸۷ ش)؛ اسطوره آفرینش در آئین مانی؛ ...
  • ___________ (۱۳۹۴ ش)؛ «مانی و دین او» در: تاریخ جامع ...
  • اعتراف نامه مانوی به زبان ترکی باستان؛ گردآوری: فرهاد نیلوفری، ...
  • امین محمد، طلیع (۱۹۶۱ م)؛ اصل الموحدین الدروز و اصولهم؛ ...
  • انطاکی، ابوالفرج یحیی بن سعید (۱۹۹۰ م)؛ تاریخ الانطاکی المعروف ...
  • آلبری، سی. آر.سی (۱۳۷۵ ش)؛ زبور مانوی؛ ترجمه: ابوالقاسم اسماعیل ...
  • بدوی، عبدالرحمن (۱۳۷۴ ش)؛ تاریخ اندیشه های کلامی در اسلام؛ ...
  • تقی زاده سیدحسن (۱۳۸۸ ش)؛ مانی شناسی، پژوهش ها و ...
  • ____________ (۱۳۷۹ ش)؛ مانی و دین او؛ به کوشش: عزیز ...
  • جنبلاط، کمال (۱۹۷۸ م)؛ هذه وصیتی؛ پاریس:موسسه الوطن العربی للطباعه ...
  • حافظ، ابومصلح (۱۹۹۸ م)؛ تاریخ الدروز فی بیروت؛ بیروت: دار ...
  • حسن ابراهیم، حسن (۱۹۵۸ م)؛ تاریخ الدوله الفاطمیه؛ الطبع الثانی، ...
  • حلبی، عباس (۲۰۰۷ م)؛ الموحدون الدروز، ثقافه و تاریخ و ...
  • حمزه بن علی و دیگران (۱۹۸۶ م)؛ رسائل الحکمه؛ تحت ...
  • الحمیری، ابوسعید نشوان بن سعید بن نشوان [بی تا]؛ الحور ...
  • الخطیب، احمد محمد (۱۹۸۹ م)؛ عقیده الدروز عرض و نقض؛ ...
  • داعی ادریس، ادریس عمادالدین القریشی (۱۴۱۶ ق)؛ عیون الاخبار و ...
  • دکره، فرانسوا (۱۳۸۰ ش)؛ مانی و سنت مانوی؛ ترجمه: عباس ...
  • الدینوری، ابوحنیفه احمدبن داوود (۱۳۴۳ ش)؛ الاخبار الطوال؛ ترجمه: صادق ...
  • دیویس، جی. گی (۱۳۸۸ ش)؛ «آیین مانوی و مسیحی» در: ...
  • الذبیانی، جمیل ذبیان (۱۹۹۲ م)؛ اسلامیه الموحدین الدروز؛ [بی جا]: ...
  • زرکلی، خیرالدین محمود بن محمد (۱۹۸۹ م)؛ الاعلام؛ الطبعه الثانیه، ...
  • زوندرمان، ورنر (۱۳۸۱ ش)؛ «پیشینه، جایگاه و برنامه های پژوهش ...
  • زهرالدین، صالح (۱۹۹۴ م)؛ تاریخ المسلمین الموحدین الدروز؛ الطبعه الثانیه؛ ...
  • سرکاراتی، بهمن (۱۳۷۸ ش)؛ سایه های شکارشده؛ تهران: قطره ...
  • السمعانی، ابی سعد عبدالکریم بن محمد بن منصور التمیمی (۱۹۶۶ ...
  • سیمز ویلیامز، نیکلاس (۱۳۷۵ ش)؛ «فرمان های مانی»؛ ترجمه: فیروزه ...
  • شروو، پرداز اکتور (۱۳۸۲ ش)؛ عناصر ایرانی در کیش مانوی؛ ...
  • شکری فومشی، محمد (۱۳۹۸ ش)؛ «مریم مجدلیه و گرایش زنان ...
  • الشکعه، مصطفی محمد (۲۰۰۳ م)؛ اسلام بلامذاهب؛ الطبعه الخامسه عشر، ...
  • الصنهاجی، ابن حماد محمدبن علی (۱۴۰۱ ق)؛ اخبار ملوک بنی ...
  • طاهری عراقی، احمد (۱۳۶۷ ش)؛ «ردیه نویسی بر مانویت» در: ...
  • طبری، محمد بن جریر (۱۹۶۷ م)؛ تاریخ الامم و الملوک؛ ...
  • غالب، مصطفی (۲۰۱۶ م)؛ الحرکات الباطنیه فی الاسلام؛ بیروت: دار ...
  • غنیمه، یوسف (۱۹۳۶ م)؛ الحیره؛ بغداد: دنکور الحدیثه ...
  • الفیاض، زید بن عبدالعزیز (۱۴۳۷ ق)؛ حقیقه الدروز؛ الطبعه الثانیه، ...
  • کرباسیان، ملیحه و محمدکریم زنجانی اصل (۱۳۸۴ ش)؛ کشاکش های ...
  • کرمانی، حمید الدین (۱۴۰۷ ق)؛ مجموعه الرسائل؛ تقدیم و تحقیق: ...
  • کریستنسن، آرتور (۱۳۹۳ ش)؛ ایران در زمان ساسانیان؛ ترجمه: رشید ...
  • کفالایا (۱۳۹۵ ش)؛ نسخه موزه برلین؛ برگردان تطبیقی از ترجمه ...
  • کولیانو، یوآن پترو (۱۳۷۳ ش)؛ «کیش گنوسی از سده های ...
  • کلینی، ابوجعفر محمد بن یعقوب (۱۴۰۷ ق)؛ الکافی؛ ج ۱، ...
  • گردیزی، ابوسعید عبدالحی بن ضحاک (۱۳۸۴ ش)؛ زین الاخبار؛ به ...
  • لوکونین، ولادیمیر گریگوریویچ (۱۳۵۰ ش)؛ تمدن ایران ساسانی؛ ترجمه: عنایت ...
  • مسعودی، ابوالحسن علی بن الحسین (۱۳۸۷ ش)؛ مروج الذهب؛ ترجمه: ...
  • مقریزی، ابی العباس تقی الدین احمد بن علی (۲۰۰۰ م)؛ ...
  • میهنی، محمد بن منور (۱۳۷۶ ش)؛ اسرار التوحید فی مقامات ...
  • میرفخرایی، مهشید و فرشته روشنی (۱۳۸۷ ش)؛ مانی و آموزه ...
  • ناصرخسرو، ابومعین (۱۳۸۴ ش)؛ وجه دین؛ چ دوم ، تهران: ...
  • نجار، عبدالله (۱۹۶۵ م)؛ مذهب الدروز و التوحید؛ قاهره: [بی ...
  • نجلا، عزالدین (۱۹۹۰ م)؛ الدروز فی التاریخ؛ الطبعه الاولی، بیروت: ...
  • نرشخی، ابی بکر محمد بن جعفر (۱۳۶۳ ش)؛ تاریخ بخارا؛ ...
  • نویری، احمد (۲۰۰۴م)؛ نهایه الارب فی فنون الادب؛ ج ۲۸، ...
  • نویسنده ناشناس (۱۳۸۳ ش)؛ حدود العالم من المشرق الی المغرب؛ ...
  • وامقی، ایرج (۱۳۷۸ ش)؛ نوشته های مانی و مانویان؛ تهران: ...
  • ویدن گرن، گئو (۱۳۷۶ ش)؛ مانی و تعلیمات او؛ ترجمه: ...
  • ____________ (۱۳۷۷ ش)؛ دین های ایران؛ ترجمه: منوچهر فرهنگ؛ تهران: ...
  • یاسین، انور (۱۹۸۹ م)؛ العقیده الدرزیه؛ بیروت: دارالاجل والمعرفه ...
  • یاسین، انور و دیگران (۱۹۸۱ م)؛ بین العقل و النبی؛ ...
  • یاقوت حموی، شهاب الدین ابوعبدالله یاقوت بن عبدالله (۱۹۹۵ م)؛ ...
  • Boyce­, M., A Reader in Manichaean Middle Persian and Parthian,Acta ...
  • De Sacy, S. A., Expose de la religion de Druzes, ...
  • Tardieu, M., Manichaeism, trnsl. into English by M. B. DeBevoise, ...
  • نمایش کامل مراجع