شناسایی ابعاد، مولفه ها و شاخص های تاب آوری پاندمیک شهری بر مبنای فرا تحلیل ادبیات

اهداف: بهره گیری از مولفه ها و شاخص های تاب آوری شهری به عنوان رویکردی که به شهرها برای حفظ یا بازگشت سریع کارکردهای مطلوب در مواجهه با یک بحران کمک می نماید، می تواند آسیب های ناشی از شیوع بیماری های پاندمی در شهرها را کاهش دهد و عملکردهای ابعاد مختلف زندگی شهری را حفظ نماید. بدین منظور هدف این پژوهش شناخت ابعاد، مولفه ها و شاخص های موثر بر تاب آوری پاندمیک شهری براساس رویکرد مرور سیستماتیک پژوهش های گذشته است. روش ها: روش مرور سیستماتیک شامل مراحل تعریف، جست وجو، انتخاب و تحلیل است. فرایند جست وجوی منابع مرتبط با پژوهش در ژانویه ۲۰۲۳ صورت گرفت. جست وجوی اولیه به شناسایی ۷۶۸ منبع منتهی شد. از این میان، ۸۹ منبع با موضوع پژوهش تطابق داشت که درنهایت ۵۱ مقاله برای ورد به تحلیل نهایی انتخاب شدند.یافته ها: یافته های پژوهش حاکی از آن است که تحقیقات در زمینه تاب آوری در برابر بحران های پاندمیک پس از ظهور بیماری کووید ۱۹ آغازشده است و بیشتر مقالات در این حوزه از سال ۲۰۲۱ و بعدازآن منتشرشده اند همچنین بیش از ۸۰ درصد مطالعات در کشورهای آسیا و اتحادیه اروپا انجام شده است. در این میان کشورهای چین، ایران و آمریکا به ترتیب بالاترین میزان مطالعات را به خود اختصاص داده اند. درمجموع ۵۷ مولفه و ۱۵۱ شاخص موثر در حوزه تاب آوری پاندمیک شهری شناسایی شد. دسته بندی مولفه های مستخرج از منابع در ۹ بعد هوشمندی، زیرساختی، کالبدی-ساختاری، اجتماعی-فرهنگی، اقتصادی، نهادی، مدیریتی، زیست محیطی و صلاحیت و شایستگی جوامع پیشنهادشده است. نتایج: بر اساس نتایج تحلیل محتوا مشخص شد که ابعاد زیرساختی و هوشمندی جزو پراهمیت ترین حوزه های ارتقاء تاب آوری پاندمیک شهری هستند.

کلیدواژه ها:

مرور سیستماتیک ، کووید ۱۹ ، همه گیری ، شهر سالم ، مخاطرات محیطی