بررسی تنوع ژنتیکی ژرم‌پلاسم مرکبات شامل بیوتیپ‌های ناشناخته با استفاده از نشانگر PCR-RFLP

در خانواده مرکبات تاریخچه طولانی کشت، پراکنش وسیع در دنیا، هم‌ باروری بین گونه‌ها، دورگ‌ گیری‌های جنسی و جهش‌های فراوان باعث شده که ارقام متنوعی از مرکبات در جهان وجود داشته باشد. شناخت روابط فیلوژنتیکی و تنوع ژنتیکی در مرکبات به منظور تعیین روابط ژنتیکی، شناسایی ژرم‌پلاسم، ثبت ارقام جدید و جلوگیری از فرسایش ژنتیکی دارای اهمیت قابل توجهی است. بسیاری از نمونه‌های مرکبات در کلکسیون‌های مرکبات ایران وجود دارند که بر اساس خصوصیات مورفولوژیکی آنها شناسایی و طبقه‌بندی شده‌اند. نشانگرهای ملکولی به روابط بین آنها با ارقام شناخته شده کمک میکنند. در این مطالعه، 89 نمونه که شامل 72 بیوتیپ ناشناخته و 17 رقم شناخته شده (شاهد) از مجموعه درختان مرکبات موجود کلکسیون ایستگاه تحقیقات مرکبات کترا (تنکابن) انتخاب شدند و به کمک نشانگر مولکولی PCR-RFLP که در مطالعات سایر محققین چندشکلی مناسبی نشان داده بودند، مورد بررسی قرار گرفتند.با استفاده از نشانگر PCR-RFLP الگوی مناسب و قابل امتیازدهی برای 89 بیوتیپ فراهم شد.بر اساس تجزیه خوشه‌ای به روش نزدیکترین همسایه و با ضریب تشابه جاکارد، بیوتیپ‌های مورد بررسی به پنج گروه اصلی طبقه‌بندی شدند.گروه A به دو زیرگروه تقسیم می‌شود. زیرگروه اول و دوم نیز خود به دو زیرگروه فرعی تقسیم می‌شوند. زیرگروه فرعی اول در زیرگروه اول شامل تعدادی از ژنوتیپ‌های ناشناخته و شداک، لیموشیرین، پرتقال سیاورز، پرتقال گروس سانگین، لیمو اروکا و گریپ‌فروت دانکن است. زیرگروه فرعی دوم در زیرگروه اول شامل نارنج، پرتقال والنسیا و پرتقال واشنگتن ناول است. گروه B به دو زیرگروه تقسیم می‌شود. زیرگروه اول شامل 7 ژنوتیپ‌ ناشناخته و نارنگی کلمانتین و نارنگی دانسی می‌باشد و زیرگروه دوم به تنهایی شامل یوزو است. گروه C فقط نارنگی انشو را در بر می‌گیرد. گروه D ؛ 2 ژنوتیپ ناشناخته را به تنهایی شامل می‌شود. گروه E به دو زیرگروه تقسیم می‌شود که کامکوات در یک زیرگروه و لیمو عمانی در زیرگروه دیگر قرار می‌‌گیرد.

کلیدواژه ها:

مرکبات ، تنوعژنتیکی ، ژرمپلاسم ، PCR-RFLP