تاثیر نظام مالیاتی فاطمیان بر امنیت اقتصادی مصر

بررسی تاریخ اقتصادی مسلمانان نشان می دهد نظام مالیاتی کارآمد به عنوان یکی از مهمترین ابزار تامین اهداف اقتصادی اسلام به ویژه ارتقاء سطح امنیت اقتصادی است و مورد توجه حاکمان مسلمان از جمله خلفای شیعی مذهب فاطمیان در مصر بوده است. دوره خلافت فاطمیان مصر، عصر طلایی مذهب اسماعیلی است که در طی آن اسماعیلیان موفق شدند دولتی مرفه از آن خویش پدید آورند و یکی از مظاهر تمدنی اسلام، یعنی شکوفایی اقتصادی را به نمایش بگذارند. در این نوشتار تلاش شده با بررسی نظام مالیاتی عصر اول خلافت فاطمی، به این سوال اساسی پاسخ دهیم که اصلاحات نظام مالیاتی فاطمیان چگونه بر تامین امنیت اقتصادی مصر تاثیر گذاشته است؟ یافته های پژوهش مبتنی بر روش توصیف و تحلیل داده های تاریخی نشان می دهد اصلاحات فاطمیان در نظام مالیاتی مصر به ویژه در شیوه های مالیات ستانی، نحوه مصرف مالیات های شرعی و حذف آن ها در مواقع بحران های اقتصادی، برقراری معافیت های مالیاتی در بخش تولید، تعدیل مبالغ مالیاتی بنا به اقتضائات سیاسی و اقتصادی، توسعه دیوان های مالی و اقتصادی، بازتعریف مالیات های جدید موسوم به مالیات های مکوس، قطع وابستگی مالیات های مکوس به بلایای طبیعی و بهینه کردن مخارج دولتی و توازن بودجه بر افزایش امنیت اقتصادی مصر موثر بوده است.

کلیدواژه ها:

فاطمیان ، امنیت اقتصادی ، مالیات ها ، شیوه های مالیات ستانی ، مکوس