اثربخشی درمان شناختی رفتاری بر سرمایه های روان شناختی و سلامت روان مادران کودکان ناتوان ذهنی

مقدمه: مراقبت از کودک عقب مانده ذهنی خود استرس زا است و به طور خاص مادران کودکان مبتلا به کم توانی ذهنی از سلامت جسمانی، روابط اجتماعی و سلامت روانی ضعیف تری نسبت به والدین کودکان عادی برخوردار هستند. هدف از پژوهش حاضر بررسی اثربخشی درمان شناختی رفتاری بر سرمایه های روان شناختی و سلامت روان مادران کودکان ناتوان ذهنی است.روش: تحقیق از نظر هدف کاربردی و به لحاظ روش اجرا آزمایشی با یک گروه آزمایش و یک گروه گواه به همراه پیش آزمون پس آزمون بود. جامعه آماری شامل کلیه مادران دارای فرزند ناتوان ذهنی مراجعه کننده به مدارس استثنایی و موسسات توان بخشی شهر قم بود. از بین آن ها ۲۶ نفر که دارای معیارهای ورود بودند، به شیوه تصادفی به عنوان نمونه پژوهش انتخاب و در دو گروه ۱۳ نفری آزمایش و گواه جای گذاری شدند. گروه آزمایش درمان شناختی رفتاری را در ۸ جلسه ۶۰ دقیقه ای دریافت کرد. طی این مدت گروه گواه در لیست انتظار قرار داشت و مداخله ای دریافت نکرد. برای گردآوری داده ها از فهرست تجدیدنظرشده علائم روانی (SCL۹۰-R) «دراگوتیس» و همکاران (۱۹۸۴) و پرسشنامه سرمایه روان شناختی (PCQ) لوتانس و همکاران (۲۰۰۷) استفاده شد. تحلیل داده ها در نرم افزار SPSS با استفاده از آزمون تحلیل کوواریانس چندمتغیره صورت گرفت.نتایج: یافته ها نشان داد بین میانگین نمرات پیش آزمون و پس آزمون گروه آزمایش و گواه در نمرات متغیرهای سرمایه های روان شناختی و سلامت روان تفاوت معناداری وجود دارد (۰۰۰۱/۰>p). بدین معنا که درمان شناختی رفتاری منجر به بهبود سلامت روان و ارتقاء سرمایه های روان شناختی در گروه آزمایش شد.بحث و نتیجه گیری: بر این اساس درمان شناختی رفتاری می تواند به عنوان الگویی مناسب، مطمئن و اثربخش در پیشگیری مشکلات روانی و ارتقاء سرمایه های روان شناختی مادران دارای فرزند عقب مانده ذهنی به کار گرفته شود.

کلیدواژه ها:

شناخت درمانی رفتاری ، سرمایه های روان شناختی ، سلامت روان ، ناتوان ذهنی