نقش ویژگی های خانواده درمیزان انگیزه برای تمرین و رژیم غذایی کودکان

فعالیت بدنی از اولویتهای سلامت عمومی است. فعالیت بدنی منظم به عنوان یکی از شاخصهای سلامت جوامع با ارتقای سطح سلامت جسمی و روانی است. هدف از انجام این پژوهش، تعیین نقش ویژگیهای خانواده بر میزان انگیزه برای تمرین و رژیم غذایی کودکان بوده است. شرکت کنندگان پژوهش حاضر را ۳۵۳ دانش آموز دختر (۲۲۷) و پسر (۱۲۶)، ۷ تا ۱۱ ساله مشغول به تحصیل در مدارس ابتدایی دوره اول و دوم استان اصفهان در سال ۱۴۰۱ همراه با والدینشان تشکیل میدادند که به صورت در دسترس انتخاب شدند. ابزار پژوهش شامل پرسشنامه های نگرش نسبت به تغذیه (EAT-۲۶) (کارنر و گرفینکل، (۱۹۷۷ ، پرسشنامه انگیزه برای ورزش و رژیم غذایی کودکان (MED-C) (پیترابیسا و همکاران،(۲۰۲۰، پرسشنامه بین المللی فعالیت بدنی بزرگسالان (IPAQ) (سازمان بهداشت جهانی و مرکز کنترل بیماریها ،۱۹۹۸ )، پرسشنامه بین المللی فعالیت بدنی کودکان و نوجوانان PAQ-) (C (کراکر، بیلی، فولکنر، کوالسکی و مکگرا، (۱۹۹۷ بود. داده ها به صورت آنلاین جمعآوری شد. یافته ها با استفاده از t تک نمونه ای و تحلیل واریانس چند متغیره تحلیل شد. نشان داد که پرسشنامه انگیزه برای ورزش و رژیمغذایی کودکان از روایی سازه با روش اکتشافی و تاییدی مناسبی برخوردار است. براساس تحلیل عاملی اکتشافی چهار عامل از پرسشنامه استخراج شد که مدل مربوطه با استفاده از تحلیل عاملی تاییدی نیز مورد قبول قرارگرفت. نتایج روایی همگرا نشان داد که همبستگی ابعاد ورزش و تغذیه و رژیم غذایی با یکدیگر و با پرسشنامه فعالیت بدنی کودک معنیدار بود همچنین میانگین واریانس استخراج شده بالاتر از ۰/۵ و مناسب به دست آمد. پایایی های بهدست آمده بااستفاده از آلفای کرونباخ، ضریب پایایی ترکیبی و ضریب تنصیف در پرسشنامه بالاتر از ۰/۷ و مورد قبول به دست آمد. نتایج تحلیل همبستگی نشان داد، بین فعالیت بدنی والد و فعالیت بدنی کودک، انگیزه به ورزش و همچنین انگیزه با تغذیه و رژیمغذایی رابطه مثبت و معنیدار است. اما رابطه فعالیت بدنی کودک، انگیزه به ورزش و همچنین انگیزه با تغذیه و رژیمغذایی با اختلال خوردن والد معنیدار به دست نیامده است. نتایج تحلیل رگرسیون نشان داد که فعالیت بدنی والد، بیشترین توان پیشبینی فعالیت بدنی در کودک، همچنین انگیزه به ورزش و انگیزه به تغذیه و رژیم غذایی را دارد. همینطور، نتایج تحلیل رگرسیون نیز نشان داد که اختلال خوردن والد رابطه معنیداری با فعالیت بدنی کودک ندارد اما اختلال خوردن والد با انگیزه ورزش کودک، هم چنین اختلال خوردن والد با انگیزه برای رژیم غذایی کودک رابطه دارد.. نتایج تحلیل واریانس چندمتغیره نشان داد، میانگین نمرات انگیزه برای ورزش در گروه پسران بالاتر از میانگین این بعد در گروه دختران بودهاست. میانگین نمرات در انگیزه برای ورزش و تغذیه در گروه تک فرزندان بالاتر از میانگین این بعد در گروه دو فرزند و بیشتر است. میزان فعالیت بدنی، میزان انگیزه برای ورزش و انگیزه تغذیه در گروه های درآمدی تفاوت معنیداری دارد. علاوه بر این میانگین نمرات در فعالیت بدنی در گروهی که منزل آنها نزدیک به باشگاه است، بالاتر از میانگین این گروه در افرادی بودهاست که منزل مسکونی آنها با باشگاه ورزشی نزدیک نیست. اما نتایج نشان داده است که افراد نمونه براساس تحصیلات پدر، تحصیلات مادر، امکان ثبت نام در کلاس و نزدیکی منزل مسکونی به پارک در متغیرهای پژوهش تفاوت معنیداری نداشته اند. یافته های این پژوهش، نقش مهم خانواده در میزان فعالیت بدنی و انگیزه برای ورزش و رژیم غذایی کودک را نشان داد.

کلیدواژه ها:

انگیزه ، رژیم غذایی ، کودکان ، تمرین ، خانواده