فرآیند تبدیل سکونتگاه های روستایی به شهر و اثرات آن بر کیفیت زندگی شهروندان (مطالعه موردی: شهر بلبان آباد، شهرستان دهگلان)

بهبود کیفیت زندگی یکی از مهم­ترین اهداف و سیاست­های عمومی در کشورهای مختلف است. در سال­های اخیر ارتقاء روستا به شهر به عنوان یکی از راهبردهای اصلی به منظور بهبود کیفیت زندگی در سکونتگاه­های روستایی ایران مورد توجه قرار گرفته و از این رهگذر بسیاری از نقاط روستایی تبدیل به شهر شده­اند، در واقع مهم ترین ملاک تفکیک روستا از شهر (جمعیت)، مد نظر قرار نگرفته و چه بسیار شهرهایی که جمعیت آن­ها کمتر از پنج هزار نفر است. هدف پژوهش حاضر، ارزیابی تاثیرات تبدیل روستا به شهر روی کیفیت زندگی ساکنان شهر بلبان آباد است، ماهیت آن کاربردی بوده و سوال مطرح شده این است که تبدیل روستا به شهر چه تاثیری بر کیفیت زندگی در ابعاد مختلف اجتماعی، اقتصادی و کالبدی داشته است؟ روش تحقیق توصیفی- تحلیلی است و روش گردآوری اطلاعات به دو طریق اسنادی و میدانی (پیمایشی) از جمله (پرسشنامه، مصاحبه و مشاهده) بوده است، سوالات مطرح شده در پرسشنامه بر اساس شاخص­های مختلف ابعاد سه گانه کیفیت زندگی است که به روش طیف ۵ گزینه­ای لیکرت تنطیم گردیده است. جهت بررسی موضوع در فرآیند عملیات میدانی دو نوع پرسشنامه (خانوار و مسولین) تهیه گردیده است لذا به منظور تحلیل داده­ها از نرم­افزار Spss و روش­های آمار توصیفی (میانگین و میانه) و آزمون­های آمار استنباطی (T تست تک نمونه­ای و ضریب همبستگی اسپیرمن) استفاده شده است، جامعه آماری تحقیق شامل تعداد ۹۴۳ سرپرست خانوار شهر بلبان آباد است که بر اساس فرمول کوکران تعداد ۲۴۱ نفر به عنوان نمونه تحقیق انتخاب گردیده است. یافته­های حاصل از بررسی ابعاد سه گانه اقتصادی، اجتماعی و کالبدی- محیطی کیفیت زندگی، حد مطلوب (۳) را نشان می­دهد، مقدار sig  به دست آمده (۰.۰۰)، در آزمون T، با ضریب آلفای ۵%، نشان می­دهد که ارتقاء روستای بلبان­آباد به شهر، در بهبود کیفیت زندگی در ابعاد سه گانه تا حدودی موفق بوده است، همچنین نتایج ضریب همبستگی اسپیرمن، با ضریب اطمینان (۱%)، مبین وجود رابطه معنادار و مستقیم بین ابعاد مختلف کیفیت زندگی بوده و بیشترین میزان همبستگی نیز (۰.۵۴۹) مربوط به ابعاد اقتصادی و کالبدی است.

کلیدواژه ها:

تبدیل روستا به شهر ، کیفیت زندگی ، شهر کوچک ، بلبان آباد