مطالعه ی آزمایشگاهی تاثیر هندسه ی پائین دست پرتابه ی جامی شکل بر میزان آبشستگی پایاب آن

به کارگیری پرتابه های جامی شکل در سدها، که جزء مستهلک کننده های جریان به صورت عمودی هستند، موجب استهلاک کارمایه ناشی از عبور سیلاب می شود. از این سازه به منظور کاهش هزینه ها در مقایسه با سایر مستهلک کننده های کارمایه استفاده می شود. برخورد افشانه آب با بستر منجر به ایجاد چاله ی آبشستگی شده ،که این امر می تواند پایداری سد و سازه های مرتبط را به خطر بیاندازد. در تحقیق حاضر، پدیده ی آبشستگی پائین دست یک پرتابه ی جامی شکل در شرایط آزاد، و همچنین در شرایط وجود دندانه مستطیلی و مثلثی در پایاب با فواصل چیدمان مختلف در ۹ بده، و مجموعا ۴۵ آزمایش، بررسی شد. نتایج نشان دادند که وجود دندانه های جام اثر زیادی بر گستره و عمق آبشستگی می گذارد، بدین ترتیب که پرتابه ی جامی شکل با دندانه های مستطیلی یک در میان نسبت به حالت بدون دندانه حدود ۱۳ درصد کاهش آبشستگی را سبب می شود. همچنین، حداکثر عمق آبشستگی در حالت جام با دندانه های مستطیلی یک در میان در بازه ی مطلوب تر از مابقی نمونه های آزمایشگاهی به وقوع می پیوندد. سپس نتایج حاصل با تعدادی از رابطه های تجربی مقایسه شده و مشخص گردید که رابطه ی مارتینز B نتایج نزدیکتری را به مقادیر واقعی به دست می دهند.

کلیدواژه ها:

پرتاب های جامی شکل ، مستهلک کننده انرژی ، عمق آبشستگی ، دندانه های مستطیلی و مثلثی