بررسی نقش المان های شهری در تقویت هویت کالبدی؛ مطالعه موردی شهر شیراز

المان (یادمان)های شهری نقش مهمی در فرایند شکل گیری، تغییر و بازتولید هویت شهری دارند. در شرایط امروزین که هویت شهرها با شتاب زیادی دستخوش تغییرات است، جایگاه المان های شهری به عنوان عناصر هویت بخش شهر دوچندان می نماید. شهر ایرانی در گذشته از استقلال، شخصیت و هویت ویژه­ای برخوردار بوده، در حالی که در شرایط کنونی به سمت کمرنگ شدن هویت خود حرکت می­کند. توجه ناکافی پدیدآورندگان فضاها و عناصر شهری به مفهوم زیبایی در کنار رواج روحیه سوداگری در بسیاری از فعالیت­های شهری از جمله ساخت و سازها باعث بروز و تشدید این مساله می­گردد. در این پژوهش سعی بر آن است تا ضمن پرداختن به جایگاه المان های خاص در شهر شیراز، اثرات آنها در هویت بخشی به شهر مورد بررسی قرار گیرد. روش پژوهش، تحلیلی – پیمایشی بوده و شیوه گردآوری اطلاعات، میدانی و با استفاده از ابزار پرسشنامه است. نمونه­های مورد مطالعه شامل پنج المان شهری در شهر شیراز است که مورد توجه شهروندان و گردشگران قرار دارد. نتایج بدست آمده از تحلیل­های توصیفی و استنباطی روی داده­های جمع آوری شده نشان می­دهد ارزیابی کیفی شهروندان از هویت (کالبدی) المان­ها، متاثر از جنسیت و سطح تحصیلات آن­ها است. بر پایه نتایج، المان دروازه قرآن و المان میدان دانشجو (فلکه علم) به ترتیب دارای بیشترین امتیاز و کمترین امتیاز کسب شده از طرف شهروندان (کاربران) هستند. همچنین نتایج نشان می دهد مهم ترین مولفه­های اثرگذار بر هویت کالبدی المان­های شهری بر اساس نظر شهروندان شامل «طراحی، فرم و معماری المان»،«تاریخی بودن» و «بومی بودن(زمینه گرایی)» است.

کلیدواژه ها:

المان شهری ، یادمان ، هویت کالبدی ، زیبایی شناسی ، شیراز