ارزیابی الگوریتم های نهنگ، مگس میوه و فاخته در بهینه سازی بهره برداری چندهدفه از مخزن سد گلستان مبتنی بر روش تصمیم گیری چندمعیاره

در این پژوهش، پس از معرفی الگوریتم بهینه سازی چندهدفه نهنگ، جست و جوی فاخته و مگس میوه عملکرد آن ها در قیاس با یکدیگر جهت بهینه سازی سیاستهای بهره برداری از مخزن سد گلستان به صورت چند هدفه مورد مقایسه و ارزیابی قرار گرفت. در این راستا کاهش کمبودهای نیاز آبی اراضی پایین دست و مدیریت حجم ذخیره سیلاب به عنوان توابع هدف بهینه سازی پس از اعمال محدودیت های معادله پیوستگی تعریف شدند. سپس بر اساس شاخص های ارزیابی عملکرد مدل مشتمل بر معیارهای اطمینان پذیری، برگشت پذیری، آسیب پذیری و پایداری و نتایج حاکی از الگوریتم های پیشنهادی در بهینه سازی توابع هدف نسبت به یکدیگر مورد ارزیابی قرار گرفت؛ به طوری که الگوریتم بهینه سازی چندهدفه نهنگ، کمترین مقدار برآوردی در توابع هدف کمینه سازی، پایین ترین انحراف­معیار و بهترین عملکرد را دارا می باشد. همچنین هر دو الگوریتم جستجوی فاخته  و نهنگ به مراتب از الگوریتم مگس­میوه بهتر عمل نموده و در مدت زمان بسیار کمتری به همگرایی می رسند. در صورت مقایسه الگوریتم نهنگ به عنوان کارآمدترین الگوریتم با الگوریتم مگس­میوه به عنوان ناکارآمدترین الگوریتم مقادیر شاخص­های اطمینان پذیری و برگشت پذیری مدل به ترتیب به میزان ۴۴درصد و ۵۲درصد افزایش و آسیب پذیری آن به میزان ۲۳درصد کاهش می­یابد. مضاف بر این،نتایج حاصل از روش­های تصمیم­گیری چندمعیاره نیز حاکی از برتری الگوریتم بهینه سازی چندهدفه نهنگ می باشدکه این مهم، نشان­دهنده عملکرد بهتر الگوریتم نهنگ نسبت به سایر الگوریتم ها است. لذا الگوریتم بهینه سازی چندهدفه نهنگ از عملکرد و همگرایی مناسب­تری در مقایسه با سایرین برخوردار بوده و الگوریتم های چندهدفه جستجوی فاخته و مگس میوه در رده های دوم و سوم قرار می گیرند.

کلیدواژه ها:

الگوریتم های نهنگ ، جست و جوی فاخته و مگس میوه ، بهره برداری بهینه چندهدفه ، کنترل سیلاب و تامین نیاز پایین دست ، روش تصمیم گیری چند معیاره ، مخزن سدگلستان