بررسی اثر قیمت گذاری اقتصادی آب آبیاری بر الگوی کشت در دشت دهگلان

ایران با میانگین بارش ۲۶۰ میلی­متر در سال جزء کشورهای دارای منابع آب محدود است. به همین دلیل، برای مدیریت تقاضای آب می­توان از سیاست قیمت­گذاری بهره جست، اما قیمت‎گذاری مناسب آب آبیاری در هر منطقه، نیازمند تعیین ارزش اقتصادی آب با توجه به شرایط و محصولات زراعی منطقه مورد نظر می باشد. بدین منظور، در این پژوهش به تعیین ارزش اقتصادی آب و بررسی تاثیر اعمال سیاست قیمت در قالب ۱۰ سناریو بر الگوی کشت بر اساس مدل برنامه ریزی ریاضی اثباتی و روش بیش‎ترین آنتروپی پرداخته شد. آمار و داده های مورد نیاز با استفاده از تکمیل پرسش نامه به وسیله کشاورزان دشت دهگلان در سال ۹۲-۱۳۹۱ گرد­آوری شد. بمنظور انتخاب بهره­برداران از روش نمونه­گیری خوشه­ای چندمرحله­ای استفاده شد و در نهایت، پرسش نامه­های مورد نظر به وسیله ۱۶۲ بهره­بردار تکمیل شد. نتایج نشان دادند که هزینه استخراج هر مترمکعب آب معادل ۳/۶۳۴ ریال است. در نتیجه، اختلاف بین هزینه استخراج هر مترمکعب آب آبیاری با ارزش اقتصادی آن در این دشت برابر با ۳/۱۸۷۸ ریال بدست آمد و با اعمال سیاست قیمت آب و افزایش قیمت آن تا مرز ارزش اقتصادی، منجر به کاهش مصرف آب و سطح زیر کشت تمامی محصولات بویژه کاهش سطح زیر کشت محصولاتی می­شود که بازده ناخالص آن­ها بیش ترین کاهش را در قبال این سیاست داشته­اند.

کلیدواژه ها:

ارزش اقتصادی ، برنامه ریزی ریاضی اثباتی ، بیش ترین آنتروپی ، آب آبیاری ، دشت دهگلان