بررسی علل و پیامدهای شکل گیری خانه های دوم در حومه های کلان شهرها، مورد پژوهی: مشهد

مسائل و مشکلات موجود در کلان شهرها از جمله ترافیک، انواع آلودگی ها، وضعیت مسکن و همچنین میل به سرمایه گذاری در املاک، منجر به تمایل شهرنشینان به سکونت در حومه های شهری شده و گسترش خانه های دوم را به همراه داشته است. کلان شهر مشهد نیز در دهه های اخیر شاهد شکل گیری این خانه ها در حومه خود بوده که آثار و پیامدهای اقتصادی ، اجتماعی- فرهنگی و کالبدی و زیست محیطی در بر داشته است. هدف پژوهش حاضر بررسی علل و پیامدهای ناشی از شکل گیری خانه های دوم در حومه های کلان شهر مشهد و روش تحقیق در این مطالعه توصیفی تحلیلی است. داده ها با روش اسنادی و میدانی جمع آوری شده و برای این منظور ۳۲۰ پرسشنامه که از روش کوکران بدست آمده است در بین مالکان خانه های دوم در ۱۲ روستای مورد مطالعه به روش طبقه ای تصادفی توزیع شده است. جهت تجزیه و تحلیل داده های جمع آوری شده از روش آماری توصیفی و آزمون T تک نمونه ای استفاده شده است. نتایج بیانگر این است که بیش تر این خانه ها از دهه ۱۳۸۰ به بعد ساخته شده است. از جمله دلایل اصلی گسترش خانه های دوم در محدوده مورد مطالعه گذران اوقات فراغت و دوری از آلودگی هوا و ترافیک شهری بوده است . نتایج آزمون T نک نمونه ای نشان می دهد که بورس بازی زمین، تغییر کاربری اراضی بایر و کشاورزی برای استفاده از خانه دوم، کاهش شغل های مرتبط با کشاورزی و افزایش شغل های خدماتی، تخریب چشم انداز روستا، ساخت خانه ها با الگوهای معماری جدید شهری و مغایر با خانه های روستایی، افزایش تعداد مساکن روستا، آسیب به منابع آب زیرزمینی و افزایش آگاهی فرهنگی روستاییان از جمله پیامدهای مهم شکل گیری خانه های دوم بوده است . شکل گیری خانه های دوم با وجود افزایش فرصت های شغلی، در افزایش درآمد و قدرت خرید روستاییان تاثیر چندان زیادی نداشته است. از طرفی میزان افزایش آلودگی محیط زیست و کاهش گونه های گیاهی و جانوری به دلیل خانه های دوم، از شدت کمی برخوردار بوده است و شکل گیری این خانه ها تاثیر چندانی بر افزایش امکانات و خدمات روستاییان نداشته است.

کلیدواژه ها:

خانه های دوم ، حومه های شهری ، پیامدهای اقتصادی و اجتماعی ، پیامدهای زیست محیطی ، کلان شهر مشهد