ارتباط متقابل میان سطح آب دریاچه ی پریشان و آب چاه های اطراف آن با توجه به برداشت بی رویه منابع آب زیرزمینی

دشت پریشان یکی از دشت های استان فارس است که در سال های اخیر به علت بهره برداری های بی رویه از منابع آب زیرزمینی، مورد توجه قرارگرفته است. این دشت به علت وجود دریاچه پریشان، به عنوان یکی از قطب های گردشگری ایران شناخته شده است. لذا مطالعه ی حاضر با دو هدف، بررسی روند برداشت از چاه های کشاورزی اطراف دریاچه و کشف ارتباط متقابل میان سطح ایستابی آب در این چاه ها با سطح آب دریاچه پریشان، با استفاده از آزمون علیت گرانجری، انجام گردیده است. اطلاعات نشان داده که تعداد چاه های اطراف دریاچه پریشان که از ۴۲۵ حلقه در سال ۱۳۷۰، به ۹۲۵ حلقه چاه در سال ۱۳۸۸ افزایش یافته و درپی آن برداشت از آب های زیرزمینی در این دوره از ۵/۹ میلیون مترمکعب به ۶/۴۳ میلیون مترمکعب افزایش یافته است. همچنین نتایج آزمون علیت گرانجری، موید رابطه ی علیت دوطرفه بین مولفه دریاچه و مولفه آب زیرزمینی می باشد. بنابراین افزایش برداشت از آب چاه های کشاورزی باعث افت آب زیرزمینی و کاهش سطح آب در دریاچه پریشان می گردد. از سوی دیگر کاهش سطح آب در دریاچه از طریق کاهش نفوذ آب به سفره ی آب زیرزمینی، سطح ایستابی چاه های اطراف دریاچه را افت می دهد. بر این اساس به منظور کنترل سطح آب زیرزمینی و حفاظت از اکوسیستم دریاچه، کاهش بهره برداری آب از چاه های اطراف دریاچه و جلوگیری از حفر چاه های غیرمجاز، ضروری به نظر می رسد.

کلیدواژه ها:

آزمون علیت گرانجری ، برداشت بی رویه از چاه های کشاورزی ، دریاچه پریشان