مدیریت فضای سبز کم نیاز به آب

تغییر اقلیم موجب تغییر جدی در الگوهای آب و هواشناسی شده. به گونه ای که دمای کره زمین نسبت به پیش از انقلاب صنعتی ۱.۱ درجه سانتیگراد افزایش یافته؛ علاوه بر کاهش متوسط بارش سالانه، الگوی توزیع زمانی بارش نیز دستخوش تغییر شده است. تغییر اقلیم به دلیل تشدید کمبود آب در تابستان، فریب خوردن سیستم آوندی در زمستان های گرم، وزش بادهای خشک و گرم تابستانه و حذف بارش های تابستانه در تمام نقاط دنیا موجب از بین رفتن فضای سبز، تغییر در گونه های گیاهی و در نتیجه تغییر در اکوسیستم ها شده است.در ایران که از آسیب پذیرترین نقاط دنیا در برابر تغییر اقلیم است، کم آبی و تغییر اقلیم موجب بروز مشکلات و چالش های عدیده ای برای فضای سبز شده است. اما اقداماتی که در مقابل این مساله در حوزه کشاورزی و فضای سبز انجام داده ایم حداقلی بوده است.ما نمی توانیم فضای سبز را از شهروندانمان دریغ کنیم. فضاهای سبز شهرها در واقع مشاعات شهر هستند. در گذشته شهرداری ها به دلیل کمبود منابع مالی با صدور مجوز ساخت و تراکم موجب از بین رفتن باغات داخل شهرها و خانه هایی که فضای سبز بزرگ داشتند، شدند. این کار سبب شد فضای سبز نقطه ای از شهر حذف شود. حال باید جایگزین این فضای سبز را در اختیار مردم قرار دهیم و با توجه به مشکلات کم آبی و تغییر اقلیم باید به سمت فضای سبز کم نیاز به آب حرکت کنیم.فضای سبز کم نیاز به آب (Xeriscaping) از دو واژه xeros و landscape تشکیل شده است. تعریف های مختلفی برای فضای سبز کم نیاز به آب ارائه شده است که چکیده این تعاریف را می توان به صورت «فضای سبز زیبا در کنار حداقل مصرف آب» بیان کرد. فضای سبز کم نیاز به آب علاوه بر کاهش مصرف آب، موجب کاهش هزینه های نگهداری، همسویی با محیط زیست، پایداری فضای سبز و افزایش زیبایی و جذابیت منظر می شود. در این پژوهش تلاش گردیده است با استفاده از روش اسنادی و کتابخانه ای به مرور ادبیات فضای سبز کم نیاز به آب پرداخته شود. و در اخر در قسمت نتیجه گیری آمد: هفت اصل برای ایجاد فضای سبز کم نیاز به آب باید مورد توجه قرار گیرد:۱-اصل اول برنامه ریزی و طراحی است که به معنای داشتن یک برنامه و طرح جامع و کامل با توجه به خصوصیات سایت مورد نظر، پهنه بندی سایت از نظر عملکردها و از نظر مصرف آب و کاربرد گیاهان در طرح به صورت مناسب است. ۲-اصل دوم آنالیز خاک است که با توجه به وجود مشکل خاک در کنار مشکل آب بسیار اهمیت دارد.۳-اصل سوم انتخاب گونه گیاهی مناسب است که باید با توجه به شرایط بستر (خاک، نور و رطوبت) و براساس نیاز آبی گیاهان به درستی انتخاب شوند.۴-اصل چهارم که باید مد نظر قرار گیرد آبیاری کارآمد است که باید الگوی مناسب آبیاری و بهترین روش آبیاری تعیین شود.۵-اصل پنجم استفاده مناسب از مالچ ها است. به سنگریزه هایی که در فضای سبز استفاده می شوند مالچ می گوییم. متاسفانه برخی شهرداری ها نسبت به استفاده از مالچ موضع دارند. این در حالیست که استفاده صحیح از مالچ هیچ مشکلی ندارد.۶-اصل ششم نگهداری مناسب منظر است و اصل هفتم نیز استفاده کاربردی و سودمند از چمن است.

کلیدواژه ها:

مدیریت فضای سبز ، فضای سبز ، فضای سبز کم نیاز به آب ، بحران آب