علمای امامیه و نجوم جدید در ایران عصر قاجار

سال انتشار: 1397
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 132

فایل این مقاله در 29 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_JIHS-16-1_005

تاریخ نمایه سازی: 10 بهمن 1402

چکیده مقاله:

بر خلاف کلیشه رایج در باره تقابل علمای امامیه با نجوم جدید در عصر قاجار، تا به حال شاهدی از مخالفت صریح و گسترده علمای امامیه با نجوم جدید بر اساس آموزه های دینی در آن دوران، آن طور که در ماجرای گالیله و کلیسای کاتولیک شاهدش هستیم، یافت نشده است. تنها دو مخالفت از سوی ملا مهدی نراقی و محمدحسین شهرستانی وجود دارد که نه به دلایل دینی بلکه بر اساس دانش سنتی ایشان از نجوم و فلسفه طبیعی ارسطویی ابراز شده است. علما به خاطر تطبیق نجوم قدیم بر آیات و روایات مخالف نجوم جدید نبودند. علاوه بر این علما دلبستگی ای به تنجیم نداشتند و آن را حرام می دانستند و معمولا وجود احادیث تنجیمی را موید تنجیم رایج نمی دیدند و در نتیجه به خاطر تنجیم مدافع نجوم قدیم نبودند. بنا بر این انگیزه ای برای مخالفت با نجوم جدید نداشتند. علما خود را متولی کیهان شناسی نمی دانستند، بنا بر این کیهان شناسی جدید رقیبی برای ایشان محسوب نمی شد تا اینکه هبهالدین شهرستانی کتاب الاسلام والهیئه را نوشت. او در آن کتاب می خواست نشان دهد که آیات و روایت نه تنها با نجوم جدید مخالف نیستند، بلکه موید آن هستند.

نویسندگان

امیرمحمد گمینی

عضو هیئت علمی دانشکده الهیات دانشگاه تهران

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • آبادیان، حسین. (۱۳۸۸ش). مفاهیم قدیم و اندیشه جدید (درآمدی نظری ...
  • آجودانی، لطف الله. (۱۳۹۶ش). علما و انقلاب مشروطیت ایران. تهران: ...
  • اصفهانی، محمدرضا. (۱۳۳۱ق). نقد فلسفه دارون. بغداد: مطبعه الولایه العامره. ...
  • (۱۳۸۹ش). نقد فلسفه دارون. تحقیق از حامد ناجی. تهران: کتابخانه، ...
  • اصفهانی، میرزا ابوطالب. (۱۳۵۲ش). مسیر طالبی. تصحیح حسین خدیو جم. ...
  • اعتضاد السلطنه. رساله در رد بر حاجی محمدکریم خان قاجار ...
  • (۱۲۷۸ق). فلک السعاده. [چاپ سنگی]. دارالطباعه میر محمدباقر طهرانی ...
  • اعتماد السلطنه. (۱۳۷۴ش). چهل سال تاریخ ایران: الماثر والآثار. به ...
  • الگار. حامد. (۱۳۹۶ش). دین و دولت در ایران: نقش علما ...
  • امیرارجمند، کامران. (۱۳۹۶ش). مقدمه بر آیات بینات. نک : همین ...
  • اولویه. (۱۳۷۱ش). سفرنامه اولیویه. ترجمه محمد طاهر میرزا. تصحیح غلام ...
  • بامداد. مهدی. (۱۳۴۷ش). شرح حال رجال ایران در قرن ۱۲ ...
  • جعفریان. رسول. (۱۳۹۳ش). مقالاتی در باره مفهوم علم در تمدن ...
  • (۱۳۹۴ش). «تعارض علم ودین در قرون میانه اسلامی:کروی بودن زمین». ...
  • بحرانی. شیخ یوسف. الحدائق الناظره فی احکام العتره الطاهره. قم: ...
  • بحرانی سید هاشم. (۱۴۱۶ق). البرهان فی تفسیر القرآن. قم: قسم ...
  • حائری. عبدالهادی. (۱۳۷۸ش). نخستین رویارویی اندیشه گران ایران با دورویه ...
  • خرازی. سید محسن. (بهار ۱۳۸۶ش). «تنجیم و ستاره شناسی.» فقه ...
  • خوئی. سید ابوالقاسم.(۱۳۴۰ق). البیان فی تفسیر القرآن. قم: موسسه الاحیاء ...
  • روسو. فرانسوا. (۱۳۷۴ش). گالیله: گوشه هایی از زندگی و آثار ...
  • شوشتری. میرعبداللطیف خان. (۱۳۶۳ش). تحفه العالم و ذیل التحفه. سفرنامه ...
  • شهرستانی، محمدحسین. (۱۳۹۶ش). آیات بینات. تصحیح کامران امیرارجمند. تهران: نشر ...
  • شهرستانی، هبهالدین. اسلام و هیئت. تهران: بعثت ...
  • شیخ انصاری. (۱۴۱۵ق). کتاب المکاسب. قم: الموتمر العالمی ...
  • صالح شیرازی. (۱۳۶۲ش). گزارش سفر میرزا صالح شیرازی. ویرایش، دیباچه ...
  • فخرالدین رازی. (۱۴۲۰ق). مفاتیح الغیب. بیروت: دار احیاء التراث العربی ...
  • کاشانی. ملاعبدالرسول. (۱۳۷۸). رساله انصافیه. کاشان: انتشارات مرسل ...
  • کرمانشاهی، آقا احمد. (۱۳۷۳ش). مرآت الاحوال جهان نما (قم: انصاریان) ...
  • کرمانی، محمدکریم خان. (بی تا). مجموعه رسائل. کرمان: مطبعه سعادت. ...
  • (۱۴۳۸ق). مکارم الابرار: مجموعه مصنفات العالم الربانی المرحوم الحاج محمدکریم ...
  • کرمانی. ناظم الاسلام. (۱۳۷۵ش). تاریخ بیداری ایرانیان. تهران: نشر آگاه ...
  • گمینی. امیرمحمد. (پاییز و زمستان ۱۳۹۲ش). «گستره و تنوع آثار ...
  • (۱۳۹۵ش). دایره های مینایی: پژوهشی در تاریخ کیهان شناسی. تهران: ...
  • (۱۳۹۶الف). «آیا علوم طبیعی در تمدن اسلامی بر گرفته از ...
  • (۱۳۹۶ب). «محمدرضا نجفی اصفهان و نظریه تکامل انسان.» در عادل ...
  • مجلسی. محمد باقر بن محمد تقی. (۱۳۵۱ش). آسمان و جهان. ...
  • (بی تا). اختیارات الایام. تهران: کتابفروشی اسلامیه. ...
  • (۱۴۰۳ق). بحار الانوار. بیروت: دار احیاء التراث العربی ...
  • میرزای قمی. (۱۳۷۱ش). جامع الشتات. تصحیح مرتضی رضوی. تهران: کیهان ...
  • نراقی، مهدی. المستقصی فی الهیئه. نسخه خطی شماره ۶۳۹۱ کتابخانه ...
  • نورعلی شاه ثانی. نجدالهدایه. نسخه خطی کتابخانه حاج دکتر نورعلی ...
  • ناطق، هما. (۱۳۶۸ش/۱۹۹۰م). ایران در راهیابی فرهنگی. پاریس: انتشارات خاوران ...
  • نجم الدوله، عبدالغفار. (۱۲۸۴ق). قانون ناصری. نسخه خطی شماره ۸۹۹۸ ...
  • Arjomand, Kamran. (۱۹۹۷). “The Emergence of Scientific Modernity in Iran: ...
  • Sepsis, A. (۱۸۴۳). “Qeulques mots sur l’état religieux actuel de ...
  • Tancoigne, M. (۱۸۲۰). A Narrative of Journey into Persia and ...
  • Tavakoli-Targhi, M. (۲۰۰۱). Refashioning Iran: Orientalism, Occidentalism and Historiography. Basingtoke: ...
  • Nicolas, A.-L.-M. (۱۹۳۶). “Le Bâb Astronome.” Revue De L'histoire Des ...
  • Layard, Austen Henry. (۱۸۹۴). Early adventures in Persia, Susiana, and ...
  • نمایش کامل مراجع