بررسی ساختار کالبدی محلات فرسوده شهری بر میزان امنیت و مشارکت پذیری شهرها (مطالعه موردی : منطقه یک شهرداری قزوین با نگاه ویژه به محله تبریز)

تحول بازآفرینی شهری ، داستان تعامل و گاه تضاد اولویت های اقتصادی و فرهنگی بوده و این موضوع در بستر تغییر پارادایم ها و الگوهای حاکم بر نظام های سیاسی - اقتصادی و تحولات اجتماعی رخ داده است . نقش فرهنگ در بازآفرینی شهری نسبت به دیگر عوامل تغییر معناداری داشته است ؛ چنانچه در دهه های اخیر تاکیدهای فرهنگی اصلی ترین رویکرد در بازآفرینی شهری بوده است . در این بین بازآفرینی با رویکرد برنامه ریزی فرهنگی ، به این نکته اساسی می رسد که میتوان در بافت های درونی و هسته های مرکزی شهرها، با اطمینان به نتایج فرآیند بازآفرینی ، از رهیافت فرهنگی و ویژگی های مثبت آن بهره جست . به کالبد دیروز احترام گذاشت و ساختارهای نو را در همخوانی با ساختارهای دیروز، به این ترکیب افزود و محتوا و کارکردی را ارائه داد که روساخت آن جریان فرهنگی و اجتماعی ، و زیرساخت آن، سازوکاری کاملا اقتصادی و پربازده است . بررسی و مقایسه ساختار کالبدی ، ویژگی های اجتماعی و فرهنگی ساکنین محله تبریز قزوین به عنوان محله ی با ساختار فیزیکی بسیار فرسوده ، به منظور دستیابی به عوامل مشارکت زا، با تاکید بر فضاهای جمع گرا در این محله می باشد. اطلاعات مورد نیاز از طریق مطالعات کتابخانه ای ، بازدیدهای میدانی و پرسشگری ، گردآوری گردیده است . یافته ها نشان از آن داردکه ساختار و طراحی کالبدی محله تبریز شهر قزوین ، به طور موردی ؛ فضاهای عمومی به ویژه میادین ، نقش بسزایی در شناخت و رابطه میان همسایگان، حس تعلق ، احساس مسئولیت نسبت به محله و در نتیجه ، اقدامات مشارکتی در محله خواهد داشت به طوری که نسبت به محله های دیگر ، جمع گرا تر بوده و از مشارکت پذیری بیشتری در محله ، برخوردار است ؛ امروزه با توجه به گسترش پر شتاب روند شهرنشینی ، تغییر شیوه ی زندگی ، بلندمرتبه سازی در فضاهای شهری ، بی توجهی به زندگی عمومی و ضعف مدیریت شهری ، می توان بیان نمودکه فضاهای عمومی محله های شهری ، در پاسخگویی به نیازهای اجتماعی شهروندان، به ویژه مشارکت مردمی ، نقش بسیار مهمی دارند.

کلیدواژه ها:

ساختار کالبدی ، محلات فرسوده ، امنیت ، مشارکت پذیری ، محله تبریز قزوین