پدافند غیرعامل قنات؛ مهمترین سازه آبی ایرانیان باستان

  • سال انتشار: 1393
  • محل انتشار: همایش پدافند غیر عامل و علوم انسانی
  • کد COI اختصاصی: NADHS01_103
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 86
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

سیدحجت موسوی

استادیار ژئومورفولوژی، گروه جغرافیا و اکوتوریسم، دانشگاه کاشان

عباسعلی ولی

استادیار ژئومورفولوژی، گروه علوم مهندسی بیابان، دانشگاه کاشان

ابولفضل رنجبر

دانشیار اکوفیزیولوژی گیاهی،گروه علوم مهندسی بیابان، دانشگاه کاشان

رضا قضاوی

استادیارآبخیزداری،گروه علوم مهندسی مرتع و آبخیزداری،دانشگاه کاشان

چکیده

قنات مهمترین سازه مهندسی ایرانیان باستان در زمینه مدیریت منابع آب زیرزمینی در مناطق خشک و نیمه خشک است، که تنوع گستردهای از این سیستم آبی در سراسر ایران مشاهده میگردد. تاکنون مطالعات متعددی در ارتباط با مهندسی ساخت قنات و اهمیت آن از منظر بهرهبرداری و مدیریت منابع آب انجام شده، اما پژوهش در مورد پدافند غیرعامل قنات اندک است. بنابراین هدف از این پژوهش بررسی پدافند غیرعامل قنات در مقیاسهای متعدد زمانی و مکانی است، بهطوریکه با مطالعه و ارزیابی دقیق ویژگیهای ساختاری قنات میتوان به شناخت اصول مهم پدافند غیرعامل آن در قالب استتار، اختفا، پناهگاهی، و دسترسی دست یافت. نتایج نشان میدهدکه ایرانیان علاوه بر شناخت اهمیت قنات از دیدگاه مهندسی و مدیریت منابع آبی، با اختفا و استتار در قنات، بارها و بارها در طول تاریخ تطور خود از این سازه بهعنوان پناهگاه و مخفیگاه جهت حفاظت از جان و مال، و کیان سرزمینی خود بهره جستهاند. همچنین از طریق مجرای زیرزمینی قنات نیز توانستهاند بهعنوان یک تونل مخفی، دسترسی مخفیانه و زیرزمینی به نقاط مختلف محدوده حاکمیت قناتها داشته باشند. لذا با بررسی قابلیتها و محدودیتهای سازه قنات میتوان گامهای موثری در استفاده از مزیتهای نسبی آن جهت بهره گیری و مدیریت پدافندی این سازه باستانی برداشت.

کلیدواژه ها

پدافند غیرعامل، استتار و اختفا، پناهگاه، قنات.

مقالات مرتبط جدید

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.