نقش سرمایه اجتماعی بین گروهی در تضعیف همبستگی جمعی

بیشتر تالیفات در حوزه سرمایه اجتماعی، دیدگاهی مثبت به این مفهوم دارند. در مقابل سوی تاریک سرمایه اجتماعی تا حد زیادی محدوده ای ناشناخته باقی مانده است. امکان اینکه سرمایه اجتماعی بتواند به رفتارهای نامطلوب منجر شود چیزی نیست که فقط جنبه نظری داشته باشد. رفتارهایی که به برخوردی متفاوت با خودیها و غیرخودیها در یک جامعه منجر میشوند، مسلما، پیوندی تنگاتنگ با ماهیت سرمایه اجتماعی دارند.سرمایه اجتماعی اگرچه با کارکردهای مثبت خود به عنوان یکی از مهمترین مولفه های ارتقاء شخصیت انسانی و توسعه اجتماعی به مثابه پدافند غیرعامل محسوب میگردد، ولی در سوی دیگر با ایجاد احساس نزدیکی گروهی، بالقوه میتواند به دشمنی بین گروه ها منجر شود. بر این مبنا، این مقاله با تاکید بر دیدگاه پاتنام و فوکویاما در ارتبا ط با کارکرد منفی سرمایه اجتماعی درصدد نشان دادن سوی تاریک سرمایه اجتماعی و تاکید بر این نکته است که ماهیت و پیامدهای سرمایه اجتماعی بسی پیچیده تر از آن چیزی است که در بین محافل دانشگاهی و مردم عادی مطرح است و سرمایه اجتماعی آن نوش دارویی نیست که مدافعانش ادعا میکنند. چرا که افزایش سرمایه اجتماعی درون گروهی منجر به محدودیت شعاع اعتماد و کاهش سرمایه اجتماعی بین گروهی شده و به تبع آن ادخال اجتماعی و همبستگی جمعی تضعیف میگردد.

کلیدواژه ها:

سرمایه اجتماعی ، همبستگی جمعی ، شعاع اعتماد ، ادخال اجتماعی.