بررسی آزمایشگاهی تاثیر همزمان اپی (آبشکن) و آبپایه گابیونی بر کنترل آبشستگی با استفاده از ریپ رپ

نظر به اهمیت سازههایی که در ارتباط با رودخانه ها ایجاد می گردد و نقش بسزایی که این سازه ها در زندگی بشر دارند، بررسی پایداری آنها از اهمیت ویژه ای برخوردار است. تاثیر فاصله بین سازه مورد نظر، شکل و جنس سازه و همچنین آبشستگی موضعی پایین دست سازه و کنترل آبشستگی آن با استفاده از ریپ رپ از مهمترین مسایل در طراحی این سازه ها است. این تحقیق آزمایشگاهی در آزمایشگاه هیدرولیک و مهندسی رودخانه «پروفسور شفاعی بجستان» در دانشکده کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی واحد یاسوج انجام می گیرد. در این تحقیق به بررسی تاثیر فاصله و شکل آبپایه ها و میزان آبشستگی و کنترل آبشستگی آن با استفاده از ریپ رپ پرداخته. که این آزمایشات در چندین مرحله دسته بندی شده بعد از شناخت پارامترهای موثر در این خصوص با ساخت مدلهای فیزیکی در۳ فاصله مختلف بین آبپایه ها و در دو دبی مختلف و ۲ عمق پایاب و بدون کنترل آبشستگی در جلوی آبپایه و با کنترل آبشستگی در جلوی آبپایه ها، و با دو قطر سنگ چینی (ریب رپ) متفاوت تعیین و مقایسه شدند. نتایج نشان داد که که میزان عمق آبشستگی و چاله آبشستگی به زمان و تنش برشی بستر، شرایط اغتشاش نزدیک بستر و مشخصات رسوب و دبی و عمق پایاب و قطر سنگ دانه ها و فاصله بین سازه ها بستگی دارد. و مراحل تکامل چاله آبشستگی موضعی به این صورت مشاهده شدند: یک مرحله ابتدایی، یک مرحله پیش رونده و یک مرحله نهایی آهسته و کمترین آبشستگی در دبی نرمال با عمق پایاب حداکثر و قطر حداکثر سنگدانه های ریپ رپ d_۵۰=۴۰ mm بدست آمد. در تمام آزمایشات بیشترین میزان آبشستگی مربوط به حالت با دبی حداکثر ۱۴=Q لیتر بر ثانیه و عمق پایاب حداقل ۰. ۰۵=y۰ متر به وجود آمده است و کمترین میزان آبشستگی در حالت با دبی حداقل ۱۱=Q لیتر بر ثانیه و عمق پایاب حداکثر ۰. ۰۸ =y۰ متر می باشد.

کلیدواژه ها:

آبشستگی ، اپی ، آبپایه ، گابیون ، ریپ رپ