مروری بر مفهوم شهر ۱۵ دقیقه ای و اقدامات جهانی در این زمینه

یکی از مسائل اصلی در دنیای امروز مسئله تغییرات آب و هوایی و گرمایش زمین است. مهمترین راه حل برای این چالش جهانی کاهش گازهای گلخانه ای به خصوص کاهش انتشار کربن است. اصلی ترین راهکار برای کاهش تولید و انتشار کربن، کاهش استفاده از وسایل نقلیه موتوری و افزایش پیاده روی یا دوچرخه سواری است؛ بنابراین رویکردهای نوین برنامه ریزی و طراحی شهری بر این اساس استوار هستند. یکی از این رویکردها شهر ۱۵ دقیقه ای است که در سالیان اخیر بخصوص پس پاندمی کرونا، مورد توجه بسیاری از شهرداران و مدیران جهان قرار گرفت. شهر ۱۵ دقیقه ای در تلاش است هر آنجه یک نفر در زندگی روزمره نیاز دارد، در فاصله ۱۵ دقیقه ای از محل زندگی یا کار آن فرد (در صورت پیاده روی یا دوچرخه سواری) قابل دسترس باشد. از این رو امروزه مدیران در بسیاری از نقاط دنیا در تلاش هستند طراحی شهرها را به گونه ای تغییر دهند که مردم بتوانند با تنها ۱۵ دقیقه پیاده روی یا دوچرخه سواری به تمام امکانات و خدمات شهری دسترسی داشته باشند. این ایده بسیار نوپا است و با توجه به منتقدان و موافقان بسیاری که دارد، نیازمند تحقیق و توسعه بیشتر است. مقاله مروری حاضر از طریق فراتحلیل طیا بررسی اسناد موجود به تبیین مفهوم شهر ۱۵ دقیقه ای و بررسی اقدامات جهانی در این زمینه پرداخته است. این مقاله ضمن بررسی اقدامات ۵ شهر پیشرو در این زمینه به این نتیجه می رسد که اولا شهر ۱۵ دقیقه ای مفهوم جدیدی ارائه نمی دهد بلکه مفاهیم گذشته شهرسازی را در بسته بندی جدیدی معرفی می کند. دوما اگرچه شهر ۱۵ دقیقه ای به کاهش انتشار کربن، سلامت شهروندان، پایداری محیط زیست، افزایش انسجام اجتماعی و ... کمک شایانی می کند اما بسیاری از پیچیدگی ها و موضوعات را نادیده می گیرد و به تنهایی پاسخگو نیازهای شهرنشینی نخواهد بود.

کلیدواژه ها:

شهر ۱۵ دقیقه ای ، طراحی شهری ، توسعه پایدار ، محیط زیست شهری