تبیین نقش طرحواره های ناخودآگاه در ادراک و شکل گیری خلوت گزینی در فضا

ادراک انسان از محیط تحت تاثیرعوامل محیطی و ویژگی های روانشناختی اشخاص قرار دارد. در این میان طرحواره ها به عنوانکانالهایی که پاسخ فرد بر رخدادهای محیطی را کنترل می کنند، نقش زیادی در ادراک انسان از محیط خود و ترجیحات فضاییدارند. هدف از نگارش این مقاله، تبیین نقش طرحواره های ناخودآگاه در ادراک و شکل گیری خلوت گزینی در فضا توسط کاربرمیباشد. نوع این پژوهش کاربردی و از نظر ماهیت کیفی بوده و جمع آوری داده ها به روش کتابخانه ای می باشد. در جهت بررسیشکل گیری خلوت گزینی در فضا، هفت طرحواره غالب که پس از تحلیل پرسشنامه با افراد به دست آمد، انتخاب گردید. سپسبرمبنای طرحواره های برگزیده از طریق مصاحبه با هر یک از افراد و همین طور متخصصان طرحواره درمانی، نوع و دلایل انتخابفضا در ارتباط با تامین خلوت گزینی کاربر مورد تحلیل قرار گرفت و در نهایت ترجیحات فضایی افراد بر اساس طرحواره ها ارائهگردید. نتایج پژوهش حاکی از آن است که نوع فضای ترجیحی افراد با طرحواره های آسیب پذیری، شکست، بی اعتمادی و بدرفتاری،طرد اجتماعی، اتاق خواب است چرا که احتمال آسیب دیدن و یا عدم اطمینان به افراد و محیط در آنها وجود دارد. فضای انتخابیبرای افراد با طرحواره های رهاشدگی و استحقاق، فضای نشیمن و پذیرایی است چرا که ارتباط بیشتری را شامل شده و این امکان رابه فرد میدهد که از طریق جلب توجه اطرافیان، خود را در جمع مطرح کنند. برای افراد با طرحواره معیارهای سختگیرانه درجمع بودن یا تنهایی فرقی نمی کند اما دارای حد و مرزهای مشخص و دقیقی هستند و نسبت به افراد با طرحواره های دیگر درخصوص خلوت گزینی، تعادل بیشتری دارند.

کلیدواژه ها:

طرحواره های ناخودآگاه ، ادراک فضا ، خلوت گزینی