بازکاوی مفهوم ولایت در سیاق آیه ۵۵ سوره مائده با تاکید بر پیوستگی آیات

آیه پنجاه و پنج سوره مائده یا آیه ولایت جایگاه بی بدیلی در گفتمان اعتقادی شیعه در موضوع ولایت دارد. متکلمان و مفسران شیعه براساس روایات صحیح ذیل این آیه، که در آثار روایی فریقین ماثور است، این آیه را ناظر به امامت امیرمومنان علی (ع) دانسته اند؛ اما مفسران اهل­سنت با تکیه بر وحدت سیاق و پیوستگی معنایی آیات، این موضوع را انکار کرده و مدعای شیعیان را خلاف ظاهر قرآن قلمداد می کنند. خدشه ای که پاسخ درخوری دریافت ­نکرده و شیعیان با پذیرش آن، ثقل مباحث خود را بر نقل می گذارند. پژوهش حاضر با صحه­گذاردن بر پیوستگی معنایی سیاق آیه ولایت، نادرستی معانی مطرح شده برای ولایت در این سیاق را نشان­می دهد و بعد از آن با توجه به قرائن موجود، معنای جدیدی را برای ولایت در این سیاق پیشنهاد می کند که هم سو با اعتقاد شیعیان در باب ولایت است. براین اساس، "تولی" به معنای طی کردن پلکان به سوی ولی است و "ولی" کسی است که افراد تحت ولایت خود را به سوی ارتفاعات یا اعماقی که در آن قرار گرفته ­است، سوق­ می دهد. خداوند، اعراب را از اینکه تفکر و فرهنگ خود را از اهل­کتاب بگیرند، نهی ­ می کند و می خواهد تا تنها چشم به او، رسول الله و مومنان مطرح شده در آیه ولایت داشته­ باشند. این معنا روشن­می سازد که این مومنان نمی توانند گروهی غیر از اهل­بیت باشند.

کلیدواژه ها:

آیه ولایت ، اهل کتاب ، پیوستگی آیات ، تحریف معنایی قرآن ، تولی و تبری ، تهوک