ارزیابی کارایی مدل تعادل آب به روش تورنت ویت در دشت اراک

یکی از مهم ترین نتایج در معادله تعادل آب برای هر منطقه طبیعی یا پهنه آبی و نیز یکی از مهم ترین اجزای چرخه هیدرولوژیکی، محاسبه تبخیر و تعرق است. هدف اصلی تحقیق حاضر، شناسایی تغییرات ایجادشده ناشی از اثرات تغییر اقلیم در تعادل آب منطقه با استفاده از تحلیل آماری است. برای رسیدن به این هدف، داده های میانگین ماهانه دما، بارش، دبی، تبخیر و تعرق بالقوه با استفاده از فرمول تورنت ویت محاسبه شد. با استفاده از داده های ۶۹ ایستگاه هیدرومتری با سابقه آمار ۵۰ سال، ابتدا رابطه دما، بارش و تبخیر و تعرق با به کارگیری روش تورنت ویت، در دشت اراک به دست آمد. پارامترهای موجود در معادله تعادل آب ازجمله: تبخیر واقعی و میزان رطوبت خاک در این منطقه با استفاده از مدل تورنت ویت در هر ماه برآورد شد. نتایج نشان داد تعیین زمان دبی رواناب در حفظ و احیای دشت اراک بسیار حائز اهمیت است. نمودار آب وهوایی اصلاح شده تبخیر و تعرق بالقوه، درک بصری رابطه بین رواناب و رطوبت ایجادشده ناشی از آن را در دشت اراک میسر می سازد. این نمودار می تواند به عنوان یک ابزار استاندارد در تعیین تقاضای مناسب آب به منظور مدیریت منابع آب، با در نظر گرفتن حفاظت و احیای تالاب میقان، مورداستفاده قرار گیرد. نتیجه برآورد مدل تعادل آب در دشت اراک نشان داد که در محدوده موردمطالعه و در ماه های تیر (ژوئیه) و مرداد (اوت) بیشترین مقدار تبخیر و تعرق و در ماه های آذر (دسامبر)، دی (ژانویه)، بهمن (فوریه) و اسفند (مارس) کم ترین مقدار تبخیر و تعرق رخ داده است. در این منطقه در هفت ماه از سال شامل دی (ژانویه)، بهمن (فوریه)، اسفند (مارس)، آوریل (فروردین)، آبان (نوامبر) و آذر (دسامبر)، مقدارET کمتر از میزان بارندگی است، اما مازاد آب (WS) نیاز آبی زمین (GS) را تامین نمی کند، بنابراین، رواناب، در منطقه رخ نمی دهد.

کلیدواژه ها:

تبخیر و تعرق بالقوه ، تعادل آب ، دشت اراک ، روش تورنت ویت ، نیاز آبی