مدیریت مرتع در ایران «قوانین»

مدیریت مرتع یا "مرتعداری" معادل فارسی عبارت "Range management" می باشد. مدیریت (Managmenet) دامنه ای گسترده داشته و عوامل متعددی را در بر می گیرد، این در حالیست که در علم مرتعداری تاکنون کمتر به جنبه های مدیریت و عوامل موثر بر آن پرداخته شده است. لذا سعی شده تا به منظور توجه به موضوع مرتعداری از منظر مدیریت، موارد موثر بر مدیریت مرتع در ایران مطرح و تبیین شود.      مدیریت مرتع را می توان به عواملی همچون قوانین، مقررات، سیاست ها و راهبردهای خرد و کلان دولت، تشکیلات و ساختار سازمان ها و نهاد های دولتی و غیر دولتی، ساختار اجتماعی و فرهنگی بهره برداران، روش ها و اصول فنی بهره برداری، بازار محصولات، تحولات سیاسی و اجتماعی، رخدادهای بین المللی، نظام های بهره برداری و ... مرتبط دانست که هر یک می توانند بطور مستقیم یا غیر مستقیم بر اکوسیستم های مرتعی و مرتعداری تاثیر گذار باشند.      عموما قوانین به دو طریق، مبتنی بر عرف یا مبتنی بر دکترین حقوقی تهیه و تدوین می شوند. قوانینی که صرفا بر مبنای عرف تهیه می گردند، حتی در زمان وضع نسبت به زمان خود عقب ترند و معمولا موجب بازدارندگی توسعه حقوقی می شوند. در مقابل قوانینی که بر مبنای دکترین حقوقی وضع می گردند، توسعه یافته تر بوده و حرکت رو به جلو در مسائل حقوقی را سبب می شوند. لذا به منظور دستیابی به شرایط مطلوب و اثربخش، بهتر است قوانین مبتنی بر دکترین حقوقی، با توجه به مسائل و روابط عرفی تهیه شوند (نوری، ۱۳۹۶). از سوی دیگر، بهتر است ابتدا اصول فنی براساس مبانی اکولوژیک برای مدیریت اکوسیستم ها تعریف و سپس به منظور تحقق آن، قوانین و مقررات مربوطه وضع شوند. این در حالی است که در کشور ما این روند برعکس بوده و عموما ابتدا قوانین وضع شده، سپس کارشناسان تلاش کرده اند تا دستورالعمل های فنی را برای چگونگی اجرای آنها تدوین نمایند.