شناسایی روند تغییرات سالانه و دهه های خشکسالی حوضه آبخیز کارون بزرگ با استفاده از شاخص بارش- تبخیر و تعرق استاندارد شده (SPEI)
محل انتشار: نشریه طبیعت ایران، دوره: 4، شماره: 6
سال انتشار: 1398
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 47
فایل این مقاله در 6 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد
- صدور گواهی نمایه سازی
- من نویسنده این مقاله هستم
استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:
شناسه ملی سند علمی:
JR_IRNAT-4-6_007
تاریخ نمایه سازی: 29 دی 1402
چکیده مقاله:
در این پژوهش از شاخص خشکسالی SPEI برای شناسایی رخداد خشکسالی و ترسالی سالانه، روند تغییرات دههای و مساحت تحت تاثیر آن در حوزه آبخیز کارون بزرگ استفاده شده است.از آنجایی که شاخص خشکسالی SPEI بیلان آبی را با درنظر گرفتن بارش، دما و تبخیر و تعرق برآورد میکند از آمار بارش، دما و تبخیر و تعرق پتانسیل به روش تورنثوایت جهت آشکارسازی تغییرات زمانی، فراوانی شدت و تداوم خشکسالیهای سالانه و تغییرات دههای مکانی رخداد خشکسالی در طول دوره آماری ۴۶-۱۳۴۵ تا ۹۶-۱۳۹۵ در قالب ۵ دهه استفاده شد. این دادهها در یک شبکه ۴۴*۴۴ کیلومتر برای حوزه آبخیز کارون بزرگ استخراج و با اعمال شاخص خشکسالی SPEI مساحت پهنههای تحت تاثیر خشکسالی طی ۵ دهه محاسبه و مناطق با پتانسیل بالای خطر خشکسالی شناسایی شد. روند تغییرات زمانی رخدادها نشان داد که با توجه به روند افزایش دما، بر فراوانی، تداوم و شدت خشکسالی در دهه اخیر افزوده شده است. شدیدترین رخداد خشکسالی در سال آبی ۸۷-۱۳۸۶ در دهه پنجم رخ داد است. نتایج پهنهبندی دههای نشان داد دهه پنجم خشکترین دهه است به طوریکه در این دهه ۱۳ درصد مساحت حوضه آبخیز با خشکسالی بسیار شدید، ۵۳ درصد خشکسالی شدید، و ۲۹ درصد خشکسالی متوسط و ضعیف همراه بوده و در مجموع تقریبا ۹۵ درصد مساحت حوضه با خشکسالی مواجه و تنها در محدوده بسیار کوچکی در حدود کمتر از ۵ درصد شرایط نرمال بوده است. آگاهی و علم به روند این تغییرات می تواند به تصمیم گیرندگان مدیریت منابع آب جهت مدیریت یکپارچه حوضه آبخیز کمک کند.
کلیدواژه ها:
نویسندگان
فاطمه درگاهیان
استادیار پژوهش، موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران
سمانه رضوی زاده
استادیار پژوهش، موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران
مراجع و منابع این مقاله:
لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :