گردوهای کهن سال ایران (بخش اول)

درخت گردو (Juglans regia) در ایران به صورت بومی و دست‎کاشت در بیشتر استان های کشور حضور دارد. گردو درختی مرتفع است که در حالت جنگلی گاهی ارتفاع آن به ۲۵ متر می‎رسد، این درخت در باغ های استانهای مختلف جهت بهره‎برداری از محصول آن گاهی به مدت چند قرن حفظ شده‎است از این رو پایه‎های فراوان کهن سالی از آن در ایران وجود دارد. بررسی انجام شده تا سال ۱۳۹۵ نشان از حضور حدود یکصد و پنجاه پایه کهنسال از این گونه در کشور دارد که از این تعداد ۱۰۴ پایه بازدید و اطلاعات و ویژگی های آنها ثبت شده است و در مجموع در ۲۷ استان کشور حضور پایه های کهنسال آن گزارش شده است. در این مقاله پایه‎های کهن سال آن در هشت استان معرفی می‎شود. به طور یقین در ادامه شناسایی درختان کهن سال در استان‎های بیشتری پایه‎های آن شناسایی و در شماره‎های بعد معرفی خواهند شد. تا کنون استان اصفهان با ۲۴ پایه گردوی کهن سال بیشترین فراوانی را دارد و بعد از آن استان­ های قزوین با ۲۲ پایه، استان سمنان با ۲۱ پایه و استان خراسان شمالی با ۱۹ پایه قرار دارند. مسن ترین گردوی کهنسال ایران با حدود ۹۰۰ تا ۹۵۰ سال سن و محیط ۱۰۱۰ سانتی‎متر در استان اصفهان قرار دارد و بعد از آن گردوهای کهن سال چپانلو در استان خراسان شمالی و باغ خان اورگان در استان چهار محال و بختیاری قرار دارند. گردوی پنجم روستای یارود در استان قزوین با میانگین قطر تاج ۱/۳۹ متر و سطح تاج پوشش ۱۲۰۰ متر مربع، گسترده‎ترین تاج را در بین تمامی کهن سال‎های شناسایی شده در ایران دارد.

کلیدواژه ها:

درختان کهن سال ، گردو ، کهن سالی