امداد و نجات پایه های بلوط آسیب دیده در طبیعت

درخت بلوط با قدمت ۸۴ میلیون سال در سرتاسر نیمکره شمالی پراکنده است و نقش پایه ای و مهمی را در حفظ تنوع زیستی دارد. بلوط از عناصر غالب و عمده جنگل ها در کوه‎های زاگرس است، به طوری که حضور و خاستگاه سایر گیاهان در این منطقه وابسته به این جنس است. عوامل مختلفی منجر به کاهش کمی و کیفی جنگل های زاگرس شده است. معمولا همراه با سیل، رانش زمین و ریزش خاک در ترانشه ها، پایه های بلوط از جایگاه خود حرکت می کنند و جابه جا می شوند. این پایه ها در طبیعت به دلیل جابه جاشدن از بستر خود دچار خشکیدگی و مرگ می شوند. در این تحقیق پایه‎های بلوط در معرض آسیب، به مکان‎های مناسب منتقل و نحوه استقرار آنها بررسی شد. داده ها با استفاده از طرح کاملا تصادفی با پنج تیمار و ۱۳ تکرار تجزیه و تحلیل شد. میانگین تیمارها به روش آزمون چند دامنه‎ای دانکن و در سطح احتمال پنج درصد مقایسه شد. بر اساس نتایج تجزیه واریانس، بین تیمارهای مختلف اختلاف بسیار معنیداری از نظر صفات مطالعه شده وجود داشت. طبق نتایج مقایسات میانگین، بیشترین مقدار همه صفات مورد نظر شامل درصد زندهمانی، درصد برگدهی، اندازه برگ و رشد طولی ساقه‎های جوان مربوط به پایه‎هایی بود که در ماههای آذر و دی منتقل شدند. انتقال پایه‎ها در فروردین ماه به طور معنی‎داری سبب کمترین درصد زندهمانی، درصد برگدهی و رشد طولی ساقههای جوان شد. از نظر صفت اندازه برگ، انتقال پایه‎ها در اسفند و فروردین اختلاف معنی‎داری با هم نداشتند. با انتقال پایه‎های بلوط آسیب دیده به مکان‎های مناسب، ضررها و آسیب‎های رسیده به پایه‎های مادری بلوط به حداقل می رسد و شاهد حذف درختان چند ده ساله و کهن سال از طبیعت نخواهیم بود. این روش می‎تواند به عنوان یک الگو برای امدادرسانی و نجات پایه‎های آسیب دیده و کاشت آنها در مناطق مورد نیاز مثل پارک‎ها و باغ های گیاه شناسی استفاده شود.

کلیدواژه ها:

Drift and Movement ، flood ، Landslide ، Oak ، Relief ، Zagros