بررسی اثر سافرنال، یکی از مواد موثره زعفران(crocus sativus)، بر روی آسیب اکسیداتیو ناشی از ایسکمی فراگیر مغزی در ناحیه هیپو ک امپ رت

مقدمه :ایسکمی فراگیر مغزی در رت منجر به آسیب اختصاصی نورونها در هیپو کامپ و استریاتوم میگردد. تولید رادیکالهای آزاد اکسیزن و متعاقب آن اکسیداسیون ماکرومولکولهای سلولی همانند چربیهای غیر اشباع موجود در غشاء های سلولی، پروتئین ها و اسیدهای نوکلئیک از وقایع کلیدی در جریان فرآیند ایسکمیک/رپرفیوژن و آسیب اکسیداتیو میباشند. در این مطالعه اثر سافرانال (ماده موثره موجود در کلاله زعفران) بر روی آسیب اکسیداتیو ناشی از ایسکمی فراگیر مغزی در هیپوکامپ رت بررسی گردید و نمونه های هیپوکامپ از نظر میزان لیپد پراکسیداسیون، میزان تام گروههای تیول (SH) و قدرت آنتی اکسیدانتی مورد بررسی قرار گرفتند. ایسکمی فراگیر مغزی به روش انسداد چهار رگ، به مدت ۲۰دقیقه ، ایجاد گردید. به منظور سنجش میزان لیپد پراسیداسیون، سطح مالون دی آلدئید بافتی (MDA) در هیپو کامپ رت با استفاده از آزمون تیوبار بیتوریک اسید اندازه گیری گردید. جهت سنجش قدرت آنتی اکسیدانتی نمونه های هیپو کامپ نیز از آزمون FRAP(Ferric Reducing /Antioxidant power) استفاده گردید. سافرانال با دوزهایmg/kg۷۵/۷۲ ، mg/kg۵/۱۴۵، mg/kg۵/۷۲۷به صورت داخل صفاقی و نرمال سالین (به عنوان کنترل ، mg/kg۱۰به صورت داخل صفاقی ) ۱۵دقیقه پس از القاء ایسکمی به حیوانات تجویز شده و تجویز آنها به مدت ۲روز (هر ۲۴ ساعت یکبار ) ادامه یافت. در گروه نرمال سالین در مقایسه با گروه sham افزایش معنی داری در میزان لیپید پراکسیداسیون و همچنین کاهش معنی داری درقدرت آنتی اسیدانتی نمونه های هیپو کامپ مشاهده گردید. سافرانال با دوز mg/kg۵/۷۲۵در مقایسه با گروه نرمال سالین، به صورت معنی داری سطوح MDA بافتی را کاهش داد (nmol/g ۳۱/۵۲ در مقابل nmol/g۷۰/۱۵۹، <۰/۰۰۱ p). همچنین افزایش معنی داری را در قدرت آنتی اکسیدانتی نمونه های هیپو کامپ (µmol/g۱۲/ ۴در مقابل µmol/g۱۶/۱، ۰.۰۰۱> (Pایجاد نمود. نتایج این مطالعه نشان می دهد که سافرانال دارای اثرات محافظتی بر روی استرس اکسیداتیو ناشی از آسیب ایسکمیک /رپرفیوژن میباشد.

کلیدواژه ها:

lipid peroxidation ، oxidative stress ، global cerebral ischemia ، safranal ، Crocus sativus. ، لیپید پراکسیداسیون ، استرس اکسیداتیو ، ایسکمی فراگیر مغزی ، سافرانال ، زعفران