رهبری فداکارانه، یک نگاه مشارکتی: رویکرد پدیدارشناسی

بررسی مدل ­های رهبری در شرایط پیچیده و عدم قطعیت امروزی بیانگر آن است که مدل­های رهبری سنتی مبتنی بر رقابت و سلسله مراتبی، پاسخگوی چالش ­های محیطی پیش روی سازمان­ها نیستند و لزوم توجه به سبک­هایی از رهبری احساس می ­شود که پیرو محور هستند. بدین منظور، پژوهش حاضر با  کشف معنا و ساختار بنیادین رهبری فداکارانه انجام شد. جامعه مورد مطالعه، نیروهای عملیاتی سازمان­های امداد و نجات (آتش­نشانی و فوریت­های پزشکی) شهر مشهد می­ باشند که ۱۸ نفر تا رسیدن به اشباع نظری به صورت نمونه ­گیری هدفمند انتخاب گردیدند. استراتژی مورد استفاده پدیدارشناسی و ابزار گردآوری داده ها مصاحبه نیمه ساختار یافته بود. استحکام پژوهش از طریق چهار معیار  قابلیت اعتبار، انتقال ­پذیری،  قابلیت اطمینان  و تاییدپذیری مورد بررسی قرار گرفت و نتایج تحلیل داده­ ها با کمک نرم افزار تحلیل کیفی MAXQDA انجام شد. مطابق یافته­ های پژوهش سیزده زیرمولفه در قالب سه مولفه دسته­ بندی شدند. مولفه ­های کشف شده مبین رهبری فداکارانه از منظر مشارکت­ کنندگان عبارتند از: گذشتن از دارایی­ های مادی و معنوی، گذشتن از منابع قدرت و جان فشانی. در انتها برمبنای مولفه­ های احصاء شده، توصیفی از معنا و ساختار رهبری فداکارانه ارائه شد. از دیدگاه نیروهای عملیاتی سازمان ­های امداد و نجات، رهبری فداکارانه، سبک مدیریتی است که در آن، فرمانده و مدیر عملیاتی با تاکید بر آرمان­های خود، از دارایی ­های مادی و معنوی و منابع قدرت گذشت می­ کند و در نهایت سطح گذشت از منافع با جان فشانی به اوج می ­رسد.

کلیدواژه ها:

رهبری فداکارانه ، پدیدارشناسی ، سازمان های امداد و نجات ، مدل کلایزی