بررسی علل تحولات سیاسی و ظهور حکومت های مستقل در منطقه دربند باب الابواب در دوران عباسیان و مهاجرت اقوام قیچاق ها و غزان ها در منطقه داغستان (باب الابواب) تا ظهور مغولان

در زمان فتوح که بیشتر مورخان معتقدند این جنگ ها در اثر خرد مندی خلفا ء و طبق نقشه های که از پیش و با دقت فراهم شده بود. با برنامه ریزی و رهبری می شد، صورت گرفت در دوره عباسی، داغستان را والیان آذربایجان و ارمنستان اداره می کردند. مهاجرت نظامی و کوچاندن در دوره عباسی از شام و عراق به حومه دربند با کوچه هفت هزار خانواده صورت منطقه را به نفع مسلمین تغییر داد اما خزران مشکل بزرگ و عامل شکست های پی در پی عباسیان بودند. در روزگار هارون الرشید، یزید بن مزید والی ارمنستان، باب الابواب راضمیه ی حکومت خود کرد و خزران را شکست داد. متوکل باب الابواب و توابع آن به عنوان اقطاع به محمد بن خالد بخشید اوپس از مرگ متوکل و بروز هرج ومرج در شروان به استقلال عمل کرد و با کفار سرزمین سریر (ارض السریر) به غزا پرداخت و شروان شاه خوانده شد. از قرن چهارم اسلام در داغستان با سرعت روبه گسترش نهاد و دربند یکی از مراکز فعال اشاعه و ترویج اسلام در نواحی هم جوار شد. از این زمان یکی از دروازه های دربند؛ باب الجهاد، نام گرفت. بسیاری از مردم داغستان در راه ترویج اسلام به شهادت رسیدند. در شرق قفقاز به ویژه شروان و دربند، دولت های تاسیس یافتند و گاه منشا عربی داشتند. از این رو ف سلطه ی اعراب در زندگی مردم داغستان که پیش از آن بت پرست بودند، اثری فراوان بر جای نهاد. اهالی دربند نخستین گروهی بودند که اسلام آوردند. بعد ها دربند یکی از کانون های اسلام در قفقاز شد. امارت محلی هاشیمان و سپس ساجیان در نیمه دوم قرن پنجم با تسلط سلجوقیان برداغستان به اتمام رسید. عناصر ترک از جمله قیچاق ها وغزان سلجوقی نیز در گسترش اسلام در مناطق داغستان و سرزمین های هم جوار نقش داشتند

کلیدواژه ها:

باب الابواب ، عباسیان ، هاشمیان ، ساجیان ، قیچاق ها ، عزان ها ، تشکیل دولت های محلی.