بررسی تاثیر عوامل خاکی و ژئومورفولوژیک بر موفقیت رشد گونه های درختی دست کاشت در ایستگاه تحقیقاتی کامفیروز- فارس

در این تحقیق چگونگی تاثیر عوامل خاکی بر رشد و یا ممانعت از رشد نهالهای کاشته شده در یک طرح پیشاهنگ استقرار گونه های درختی بررسی شده است. طرح اصلی شامل ۹ تیمار گونه های مختلف درختی در ۳ تکرار بوده که در قالب آماری بلوکهای کامل تصادفی اجرا شده است. آماربرداری نهالها در طول سال دوم تا سال پایانی طرح انجام و زنده مانی گونه های کاشت شده در دو نوبت (ابتدا و انتهای فصل رویش) از طریق شمارش نهالهای سبز و خشک  ثبت گردید. اجرای ده ساله آزمایش و تحلیل نتایج نشان از این داشت که بین تیمارها و نیز تکرارها تفاوت معنی دار وجود دارد. برای بررسی علت  تغییرات در تکرارها تحقیق حاضر به انجام رسید. در این تحقیق با دیدگاهی نو مبتنی بر یافتن مهمترین عامل خاکی تاثیرگذار بر رشد گیاه، ضمن تفکیک واحدهای خاک براساس ویژگیهای پستی بلندی، سنگ شناسی، و ژئومورفولوژی، ریخت شناسی نیمرخ خاک آنها تعیین و برخی ویژگیهای مهم آزمایشگاهی نمونه های خاک اندازه گیری شد. همچنین میزان شادابی توده گیاهی موجود به روش مشاهده ای امتیازدهی شد. اساس تغییرات واحدهای اصلی خاک بر مبنای توپوگرافی استوار بوده و براین اساس به سه واحد اصلی A، B و C تفکیک شد. جداسازی واحدهای فرعی خاکها براساس دو گروه عوامل بازدارنده و عوامل تعدیل کننده رشد گیاهی بود. از مهمترین موانع رشد گیاه، زیر لایه آهک رس و میزان متراکم بودن آن و دیگری درصد شیب است که سبب افزایش رواناب و کاهش میزان آب قابل استفاده است. درصد سنگ و سنگریزه در نیمرخ از مهمترین عاملهای تعدیل کننده است که شدت تاثیر عاملهای محدود کننده را کاهش می دهد. میزان هماهنگی تغییرات ویژگیهای فیزیکی ، شیمیایی و ریخت شناسی خاک با تغییرات میانگین درصد زنده مانی گونه های گیاهی در تکرارها تحلیل گردید. روشی که در این تحقیق به کار گرفته شده، خواهد توانست برای مطالعه ارتباط خاک و گیاه در محیط های طبیعی به عنوان جایگزینی برای روشهای رایج که خاک را مستقل از گیاه مورد بررسی قرار می دهد به کار گرفته شود. همچنین براساس الگوی این تحقیق، می توان روشی سامان مند (سیستماتیک) برای طبقه بندی اراضی با هدف جنگل کاری در مناطق خشک پایه ریزی کرد.

کلیدواژه ها:

arid land forest ، soil cementation ، plant growth inhibitors ، soil modifying factors