ارزیابی توان زیست محیطی متناسب با رویکرد طبیعت گردی (اکوتوریسم) در جنگل های زاگرس (مطالعه موردی: سامان عرفی چم حاجی جنگل کاکارضا، لرستان)

قبل از هر استفاده ای از یک منبع، آگاهی از قابلیت و توان آن ضروریست تا سیاستگزاری و برنامه ریزی براساس توان منبع و به صورت پایدار انجام شود. ارزیابی توان زیست محیطی، فرایندی برای تنظیم رابطه انسان با طبیعت و رفع تعارض بین کاربریهای ممکن برای رسیدن به توسعه پایدار و درخور تلقی می گردد. در این بررسی ارزیابی توان اکولوژیک و اقتصادی- اجتماعی سامان عرفی چم حاجی از جنگل کاکارضا واقع در استان لرستان برای گردشگری متکی به طبیعت به عنوان راهکاری برای بهره برداری و حفاظت از منابع جنگلی با استفاده از مدل اکولوژیکی اکوتوریسم برای ایران با در نظر گرفتن ویژگیهای منطقه انجام شد. در گام نخست شناسایی منابع اکولوژیکی و اقتصادی- اجتماعی منجر به تهیه نقشه های منابع شد، سپس با تجزیه و تحلیل و جمع بندی داده ها با بهره گیری از سامانه اطلاعات جغرافیایی (GIS)، نقشه زون های مناسب برای اکوتوریسم حاصل شد. براساس نتایج بدست آمده، ۰۶/۶ درصد منطقه مورد مطالعه به تفرج متمرکز، ۰۷/۶۸ درصد به تفرج گسترده و ۸۷/۲۵ درصد به حفاظت اختصاص یافت. در مرحله نهایی با دخالت دادن معیارهای اقتصادی- اجتماعی مانند تقاضای تفرجی، فاصله از رودخانه، دسترسی و کاربری فعلی اراضی، اولویت بندی زون های مناسب برای تفرج انجام شد. نتایج بررسی نشان داد که ارتفاع از سطح دریا، کاربری اراضی و تقاضای تفرجی، عوامل کلیدی در ارزیابی توان زیست محیطی منطقه مورد مطالعه می باشند. به طوری که این عوامل، عوامل محیطی دیگر منطقه را تحت الشعاع قرار داده و در نهایت کاربری اراضی مهمترین عامل تاثیرگذار می باشد

کلیدواژه ها:

environmental capability evaluation ، ecotourism ecological model ، landuse ، outdoor recreation ، Zagros forests