رفتار اقتصادی فروشندگان در جمهوری اسلامی ایران و میزان تطابق آن با قرآن و سنت

رفتار به معنی روش، سلوک و نحوه معاشرت درتمامی بخش های زندگی انسان ها، به عنوان نمایش دهنده روحیات، درون مایه و به قولی نگرش و اندیشه اوست که نمود بیرونی پیدا می­کند؛ که در نگرش اسلامی خاستگاه آن را فطرت می­دانند؛ آنچه در این مقاله بر آن تاکید می شود، رفتارهای اقتصادی است که در قالب رفتار فروشندگان خرده­فروش (رفتار مبادله ای) در جمهوری­اسلامی­ایران است. از آنجا که قرآن وسنت به عنوان اصلی ترین منابعی که مسلمانان از آن متابعت می نمایند، ابتدا با مراجعه به قرآن، نهج البلاغه و وسایل الشیعه رفتار مبادله ای در قالب عناوین خاص دسته بندی  شده و در نهایت با جمع بندی آنها همچون توجه به فطرت، سود وزیان اخروی و معنوی، مالکیت خداوند بر سود و زیان، تاثیر عوامل غیرطبیعی، توجه به وحی، رفتار منصفانه و سهل گیر انه و توجه به لذت های معنوی، نتایج لازم از بحث از جمله تفاوت این رفتارها با رفتارهایی که در اقتصاد متعارف از آن یاد می شود، مشخص می گردد. در بخش کاربردی، ضمن استفاده از معادلات ساختاری، برای تعیین میزان ایمان افراد از پرسش نامه سنجش دین عزتی و برای بررسی رفتار فروشندگان در جمهوری اسلامی­ایران، از پرسش نامه محقق ساخته ناشی از نتایج بخش نظری کمک گرفته شده است؛ برای تکمیل پرسش نامه از دو روش حضوری و اینترنتی با توجه به حجم کل جامعه فروشندگان (خرده­فروشان) در ایران، تعداد ۳۰۰ نمونه در دسترس انتخاب گردید. پرسش نامه ها در فاصله بهار و تابستان ۱۳۹۹ تکمیل شده­ است. نتایج ضمن تایید رابطه ایمان با رفتار اسلامی فروشندگان، نشان می­دهد اثر عواملی چون وضعیت تاهل، سن، درآمد، تحصیلات و جنسیت افراد معنی دار نیست؛ همین طور سنجه های مختلف (سوالات ۱۲گانه) نشان می دهد رفتار اقتصادی فروشندگان در جمهوری اسلامی ایران با رفتار مستخرجه از قرآن و سنت تا حد زیادی انطباق دارد.

کلیدواژه ها:

Islamic economics ، economic behavior ، Quran and Sunnat ، conventional economics ، salesmen behavior ، اقتصاد اسلامی ، رفتار اقتصادی ، قرآن و سنت ، اقتصاد متعارف ، رفتارفروشندگان