مرور برنامه های توسعه با معیار برخی شاخص های مرتبط با اقتصاد اسلامی

از تلاش برای تدوین اولین برنامه توسعه در کشور، حدود ۷۰ سال می گذرد- اگرچه دو برنامه ۷ ساله اول، عملا اجرای چند پروژه عمرانی بود که برای شکل گیری سازمان برنامه و برنامه ریزی در ایران، بر آنها عنوان برنامه نهادند- هنوز کشور بر روی ریل توسعه قرار نگرفته است. از اجرای اولین برنامه که آغاز آن به سال ۱۳۲۷ بازمی گردد، تاکنون به طور اسمی ۱۱ برنامه ولی در عمل، ۹ برنامه تدوین شده و برنامه ششم نیز در دست تهیه است که از این برنامه­ها، عملا ۷ برنامه اجرایی شده است؛ به دلیل اینکه اجرای برنامه ششم قبل از پیروزی انقلاب اسلامی با طوفان انقلاب مواجه و به اجرا در نیامد و برنامه چهارم توسعه پس از انقلاب نیز با مخالفت دولت نهم روبرو شد و اکثر مفاد آن از دست اجرا خارج گردید که اتفاقا به نظر برخی از صاحب نظران، این دو برنامه از جهاتی بهترین برنامه تدوین شده قبل و پس از انقلاب (برنامه ششم بهترین قبل، و برنامه چهارم بهترین بعد از انقلاب اسلامی) بوده­اند. در این مقاله، سعی می شود کل برنامه های توسعه کشور مرور گردد و اهداف قانون­های برنامه توسعه جمهوری اسلامی و نیز تحقق اجرایی برخی محورهای اصلی آنها استخراج و با ارزش های محوری و روح حاکم بر آموزه های اقتصادی اسلام سنجیده شود. مقاله حاضر با استفاده از داده های کتابخانه­ای و اسنادی و به روش توصیفی- تحلیلی و مقایسه­ای و تحلیل محتوا نگارش یافته و در پایان مقاله، پیشنهاداتی ارائه شده است.

کلیدواژه ها:

development plans ، Islamic economic teachings ، justice ، discrimination ، growth ، investment ، inflation ، unemployment ، برنامه توسعه ، آموزه های اقتصادی اسلام ، عدالت ، تبعیض ، رشد ، سرمایه گذاری ، تورم ، بیکاری.