کیفیت شیمیایی خاکستر لاشریزه ناشی از آتش سوزی کف جنگل برودار (Quercus brantii Lindl) در منطقه دره وران مریوان

آتش منجر به تجمع خاکستر در خاک سطحی می شود که می تواند اثرات عمیقی بر چرخه بیوشیمیایی عناصر در بوم سازگان برجای بگذارد. هدف این پژوهش، بررسی برخی ویژگی های شیمیایی خاکستر لاشریزه درختی و پوشش علفی حاصل از آتش سوزی در کف جنگل و تعیین روند تغییرات این ویژگی ها از زیر تاج درختان برودار (Querucs brantii Lindl.) به سمت خارج تاج بود. برای این منظور، بلافاصله پس از رخداد آتش در تابستان سال ۱۳۹۵ در منطقه دره وران شهرستان مریوان، از خاکستر به جای مانده نمونه برداری شد. خط نمونه ای به طول ۳۰۰ متر در روی خط تراز پیاده شد و در هر ۳۰ متر، نزدیک ترین درخت برودار انتخاب شد. در مورد هر درخت انتخابی، سه نمونه خاکستر به ترتیب در فاصله ۱/۵ متری از تنه، مرز تاج و پنج متری تاج (در جایی که بین درختان قرار می گرفت) برداشت و پس از انتقال به آزمایشگاه، ویژگی های شیمیایی آن ها اندازه گیری شد. نتایج نشان داد که با افزایش فاصله از تنه درخت، مقدار کربن، نیتروژن و فسفر خاکستر به طور معنی داری افزایش یافت. کلسیم و منیزیم خاکستر با حرکت به سمت فضای بین درختان، کاهشی معنی دار داشتند، اما پتاسیم به طور معنی داری افزایش یافت. هدایت الکتریکی و اسیدیته خاکستر نیز از سمت تنه به خارج تاج درختان کاهش پیدا کرد. به طور کلی، می توان گفت که به دلیل تفاوت در مقدار بقایای گیاهی تجمع یافته، با حرکت از تنه درخت به سمت فضای بین درختان، شدت آتش رخداده کمتر شده و در نتیجه اثرات متفاوتی بر ویژگی های خاکستر به جای گذاشته است.

کلیدواژه ها:

آتش ، استان کردستان ، جنگل های زاگرس شمالی ، کلسیم ، منیزیم