ولایت قهری در حقوق ایران و نهاد مشابه در حقوق آمریکا

زمینه و هدف: حقوق اسلامی در کشورهایی که از فقه امامیه پیروی کرده است، ولایت بر طفل را بر عهده پدر قرار داده است و همچنین جد پدری را هم تراز و در ردیف پدر قرار داده و برای هر یک از آنان ولایت قهری برای اداره امور مالی و غیرمالی صغیر و نمایندگی قانونی او چه در زمان حیات دیگری و چه پس از فوت او قائل شده است. مطابق قانون مدنی نیز پدر دارای ولایت قهری است، اما مادر از حق ولایت بر فرزند خود محروم می باشد، مگر آنکه به موجب وصیت پدر، مادر ولی خاص شود. این در حالی است که در بسیاری از کشورها، غالبا منفعت فرزند موردتوجه است و نه جنسیت والدین او. در حقوق پیشین آمریکا نیز همانند ایران این پدر بود که نقشش در حضانت اهمیت داشت و مادر از تمامی حقوق حضانت فرزند خود محروم بود. لذا در این پژوهش به بررسی این امر می پردازیم که ولایت قهری در حقوق ایران و حقوق آمریکا از چه جایگاهی برخوردار است؟ روش: این مقاله به روش توصیفی - تحلیلی انجام شده است.یافته ها و نتایج: حضانت قانونی، حق و تعهدی است که به والدین جهت تصمیم گیری های مهم در امور زندگی کودک پس از طلاق داده می شود. باگذشت زمان و تحول در قوانین، مادر نیز در کنار پدر دارای حقوق و تکالیفی گردید. منفعت طفل مهم ترین تحول در حقوق حضانت بوده و دادگاه ها می بایست بر مبنای فرضیه بهترین منفعت طفل، حضانت را به شایسته ترین شخص اعم از پدر یا مادر بدهند. بررسی نظام حقوقی ایران و آمریکا نشان می دهد که شباهت های اساسی و بعضی تفاوت هایی مهم در دو سیستم حقوقی ایران و آمریکا در خصوص ولایت و سرپرستی کودک وجود دارد.

کلیدواژه ها:

ولایت قهری ، حقوق آمریکا ، حقوق ایران ، قیمومت ، حضانت طفل ، منفعت طفل