ریخت شناسی محلات تاریخی شهر مشهد در دوره قاجار (بر اساس نقشه کلنل جولیس دالمج)
سال انتشار: 1402
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 329
فایل این مقاله در 24 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد
- صدور گواهی نمایه سازی
- من نویسنده این مقاله هستم
استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:
شناسه ملی سند علمی:
JR_DOCS-2-1_007
تاریخ نمایه سازی: 24 دی 1402
چکیده مقاله:
مشهد مقدس از جمله شهرهای تاریخی ایران محسوب می شود که بهواسطه وجود یک مکان مقدس شکل گرفته است. با وجود اسناد مکتوب بسیاری که به توصیف این شهر پرداختهاند، اما تا به حال، مرز و ساختار محلات تاریخی شهر مشهد معرفی نشده است. در این پژوهش که از نظر هدف کاربردی و به روش توصیفی-تحلیلی سامان یافته، بهصورت موردی یکی از اسناد کاخ گلستان بررسی و در پی پاسخ به این پرسش است که ریخت شناسی محلات تاریخی شهر مشهد در دوره قاجار، بر اساس نقشه کلنل جولیس دالمج چگونه بوده است؟ یافته های پژوهش مشخص می نماید که نظام اداره شهر مشهد بر اساس شش محله اصلی شکل گرفته و هرکدام از محلات بر اساس ویژگیهای مکانی و ساکنان، دارای ساختارها و اماکن خدماتی و زیارتی متفاوتی بوده اند که بر اساس میزان دسترسی به فضای زیارتی مرکزی شهر و وجود دروازههای شهر بوده است. وجود بیشترین کاروانسراها در محلات پایین خیابان، سرشور و نوغان، به وجود جریان بیشتر زیارت در این محلات اشاره دارد. همچنین، بیشترین فراوانی فضاهای خدمات شهری و قراولخانه در محله سراب است که حکایت از اعیاننشینی این محله دارد. محله عیدگاه به واسطه بیشترین فراوانی مسجد و تکایا، مذهبیترین محله شهر و جریان آموزش بیشتر در بافت مرکزی و محلات سراب و نوغان جریان داشته است.
کلیدواژه ها:
نویسندگان
وحید توسلی
کارشناس ارشد ایران شناسی، مدیر پژوهشی پژوهشکده ثامن و کارشناس پژوهش سازمان کتابخانه ها، موزه ها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی، مشهد، ایران