امنیت داخلی و منافع منطقه ای جمهوری اسلامی ایران در پرتو تحولات منطقه غرب آسیا (تحولات ۲۰۱۱ به بعد)

احسان یاری[۱]-  دانش رضایی[۲] تاریخ دریافت: ۲۲/۳/۱۳۹۸-  تاریخ پذیرش: ۱۴/۶/۱۳۹۸ چکیده: امنیت، آزادی، نظم، عدالت و رفاه ارزش­ های اساسی هستند که دولت­ها سعی دارند برای شهروندان خود تامین نمایند. در منطقه­ی خاورمیانه به دلایلی همچون دولت- ملت­ سازی ضعیف، اقتصاد توسعه نیافته و رانتی، عدم بکارگیری حرفه ­ای علم و دانش و از همه مهمتر وابستگی به قدرت­ های بزرگ و نفوذ و دخالت­ های آنها در سیاست­ های منطقه، «مساله امنیت» در راس مسائل منطقه قرار دارد، به طوری که معمای امنیت در منطقه­ی خاورمیانه در دهه­ اخیر کاملا مشهود است. این منطقه طی سال­های اخیر به­ ویژه با چالش­ هایی هویتی مواجه بوده که نتایج و تهدیدهای گوناگون و تاثیرگذاری بر شرایط منطقه و جهان داشته است. جمهوری اسلامی ایران به دلیل جایگاه ژئواستراتژیک و ایدئولوژیک خود، یکی از مهم ترین کشورهای منطقه است که تحت تاثیر این تحولات قرارگرفته است. هدف این مقاله بررسی تاثیر تحولات چند سال اخیر منطقه خاورمیانه بر شاخص ­های امنیت داخلی و منافع منطقه ­ای جمهوری اسلامی ایران است. از­این­رو، در این پژوهش چگونگی تاثیر تحولات عراق، سوریه، یمن و ترکیه بر  امنیت داخلی و منافع منطقه­ای جمهوری اسلامی ایران با دیدگاه سازه ­انگارانه مورد بررسی قرار ­گرفته است. تحقیق از نوع توصیفی-تحلیلی و شیوه گردآوری اطلاعات اسنادی و کتابخانه­ ای می­باشد. [۱] - استادیار و عضو هیئت علمی، گروه علوم سیاسی، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران: نویسنده مسئول e.yari۲۲@gmail.com [۲] - دانش آموخته کارشناسی ارشد، علوم سیاسی( گرایش مطالعات منطقه ای)، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران

کلیدواژه ها:

جمهوری اسلامی ایران ، امنیت ، خاورمیانه ، داعش ، منافع منطقه ای