وارونسازی دوبعدی دادههای مقاومت ویژه الکتریکی بر اساس رهیافت المان محدود

تفسیر دادههاى خام ژئوفیزیکی به علت متأثر بودن شکل و عمق آنومالیها از آرایههاى الکترودى بکار گرفته، اغلب گمراه کننده مىباشند. پس برای بدست آوردن مقاومت ویژه الکتریکی واقعی و تعیین ویژگیهای کانسارها، مدلسازی وارون بررویدادههای صحرایی انجام میپذیرد. مسئله وارونمعلول مسئله پیشرو است.در پژوهش حاضر، در مدلسازی پیشروبرای حل معادله پواسون از رهیافت المان محدود استفاده شده است. با استفاده از روش المان محدود برخلاف تفاضل محدود، کهمختصکارهای مهندسی است، میتوان محدودیت را از مرزها برداشته و در زمینههای معدنی بسط داد. برای وارونسازی دادههایمقاومت ویژهاکثرا از روشهای حداقل مربعات با قید هموارساز استفاده میشود. این روشها نیازمند محاسبه ماتریس ژاکوبین هستند. خصوصا برای حالت سهبعدی رایانهای با سرعت و حافظه بالایی نیاز بوده و زمان زیادی را صرف میکند. در این مقالهبرای کمینهسازی خطا در فرایند وارونسازی دادههای مقاومت ویژه، الگوریتم گرادیان مزدوج بکار رفته است. در این الگوریتمبرای محاسبه گرادیان تابع هدف از روش حالتالحاقیاستفاده گردیده است. این روش، برنامه وارونسازی را از محاسبه طاقتفرسای ماتریس ژاکوبین بینیاز میکند. هر دو برنامه پیشرو و وارون در نرم افزارCOMSOL Script نوشته و اجرا شدهاند. نهایتا قابلیت الگوریتم مذکور با اجرای مدل مصنوعی اثبات میگردد.

کلیدواژه ها:

مقاومت ویژه الکتریکی ، واورن سازی ، معادله پواسون ، المان محدود ، گرادیان مزدوج ، حالت الحاقی