تحلیل مضمون نظریه پیشرفت در اندیشه آیت الله خامنه ای زیدعزه و مرزهای آن با نظریه های توسعه

امروزه توسعه یافتگی یک از اهداف و آرمان­های اصلی جوامع بشری شده است که تقریبا اغلب سیاست­ها، ساختارها و برنامه­های کشورهای مختلف را تحت تاثیر خود قرار داده است. این در حالی است که از سویی بحران معنا در جوامع توسعه یافته و بحران ساختار در جوامع توسعه نیافته، مسئله­ای جدی و پیچیده­ای است که منجر به بی­ تعادلی در پیوستار توسعه شده است. درحالی ­که کشورهای توسعه یافته از حیث روابط فرهنگی و هویتی درونی در چنبره منفعت­ مداری گروهی و فراتر از آن از حیث روابط بیرونی با جوامع مختلف انسانی در چنبره منفعت­ مداری ملی بدون توجه به شرایط و نیاز کشورهای دیگر گرفتار شده­اند و بحران معنا را به تمام جوامع انسانی پمپاژ می­کنند، کشورهای توسعه نیافته و درحال توسعه تمام ساختارهای اجتماعی خود را برای پرتاب­شدگی به سطحی فراتر از توسعه، دستخوش تغییرهای پی­ درپی می­کنند و در هزارتوی نظریه­  ها، الگوها و برنامه ­های توسعه خود را گرفتار می­کنند. ناظر به این مهم، مقاله حاضر مکاتب گوناگون توسعه در جهان را بررسی کرده و به دنبال آن با ارائه مبانی پیشرفت در اندیشه رهبر معظم انقلاب اسلامی ایران آیت الله خامنه ای، سعی شده است مولفه ­های این مکتب جدید با مکاتب موجود در جهان مقایسه شود. لذا با تکیه بر روش کتابخانه ای الگوهای رایج توسعه در غرب به همراه مدل های نوظهور توسعه و همچنین مبانی و مولفه های توسعه در منظومه فکری اندیشمندان مسلمان و رهبر انقلاب آیت الله خامنه ای استخراج شده و در راستای تبیین و استخراج شبکه مضامین مبانی پیشرفت در هندسه ذهنی رهبر انقلاب، بیانات و  مکتوبات ایشان در دو حوزه مبانی و راهبردهای عمل گرایانه پیشرفت با روش تحلیل مضمون تجزیه وتحلیل شده و درنهایت در یک جدول مطالعه تطبیقی با مکاتب دیگر توسعه مقایسه شده است. مکتب پیشرفت آیت الله خامنه ای به طور عام دارای شش مولفه محوری می باشد: شریعت محور و تعالی محور، مناسبات اجتماعی کارآمد و کرامت محور: در حوزه قضا، سلامت، ارتباطات و...، متکی بر حضور دولت ملت، بومی، اندیشه بنیاد، دارای مبانی فرهنگی اقتصادی.

کلیدواژه ها:

آیت الله خامنه ای ، جمهوری اسلامی ایران ، نظریه پیشرفت ، نظریه های توسعه.