منجی گرایی و چشم انداز معنویت در جهان آینده

در تمامی دین های الهی و نیز بسیاری از مکاتب بشری و مسلک های مختلف، این باور وجود دارد که ستم، شر و بدبختی، نخواهد پایید و بالاخره عرصه گیتی شاهد خیزش کسی خواهد بود که غلبه نهایی عدل، نیکی و آسایش را به ارمغان خواهد آورد. میتوان نتایج و آموزههای ذیل را از این باور برداشت کرد: اصل وجود »منجی و مصلح موعود«، امری پذیرفته شده است. ظهور و قیام این نجات دهنده بزرگ، در برههای حساس از زمان خواهد بود. تغییر و تحولات فراوانی در جهان (قبل و بعد از ظهور) روی خواهد داد. ریشه شر، فساد و ظلم برکنده شده و پلیدیها و اهریمنان نابود خواهند شد. جهان رو به عمران و آبادانی خواهد گذشت و طبیعت و زندگی طراوت و حلاوتی ویژه خواهد یافت. در آن زمان، یکتاپرستان، ستمدیدگان و فرودستان نجات یافته و حاکمان و سروران روی زمین خواهند شد. خیر، نیکی و تقوا در جهان حاکم شده و آیین حق و یکتاپرستی، همگانی و فراگیر خواهد شد و... . در نخستین نگاه، منجی موعود در اغلب دینها و فرهنگها به صورت موعود نجات بخش جمعی و نه فردی کهغالبا در پی نجات عموم افراد بشر است نمودار میشود؛ اما موعود نجاتبخش جمعی خود میتواند سه نوع عملکرد داشته باشد که عبارت اند از:.۱ نجات بخشیصرفا اجتماعی (اصلاح بنیان های اجتماعی، فراهم آوردن رفاه، آزادی اجتماعی و برپایی حکومت عدالت محور). .۲ نجات معنوی انسان ها و سکوت در باب وضعیت اجتماعی. .۳ نجات اجتماع توام با رستگاری معنوی انسانها.در هر سه رویکرد آنچه بیشتر از همه مورد توجه ادیان بوده است، تحولات معنوی شگرف در آینده جهان و تکیه بر معنویت و نجات معنوی انسانها است. پیروان همه ادیان معتقدند که در یک عصر تاریک و بحرانی، که جهان را فساد، بیدینی و بیدادگری فرا گرفته، نجاتدهندهای بزرگ طلوع میکند و به واسطه نیروی قوی فوق العاده غیبی، اوضاع آشفته جهان را اصلاح میکند؛ اخلاق و معنویت و خداپرستی را بر بیدینی غلبه میدهدوهمه در انتظار چنین موعود نیرومند الهی به سر میبرند. این اتفاق نظر ادیان و ملل، خود بهترین دلیل است بر اینکه امید به تحقق معنویت جهانی و حکومت صالحان وعده بر حق خداوند است که در نهاد بشری نهفته شده است. در واقع این اتفاق نظر ادیان و ملل دلالت میکند که ایمان به مصلح موعود، خواسته فطری همه انسان ها است؛ و همه انسانهافطرتا قائل به کمالوخواهان معنویت و حاکمیت اخلاق در جهان بوده و در جستجوی آن میباشند؛ و همه انسانها، فطرتا معنویت گرا و عدالت طلب بوده اند وحاجتی بشری که همان عدالت وکمال است، در نهاد هر انسان نهفته بوده و در زمان های گوناگون ابراز گردیده است. این یک چشم انداز روشن از آینده است که عموم ادیان، آن را به تصویر در آورده و طراحی کردهاند. چشم انداز، تصویری شفاف و عمیق از مسیر و هدف فرد یا گروهی است که قصد رسیدن به آن را دارند. چشم انداز، توانایی نگریستن به فراتر از واقعیت موجود، آفرینش و ابداع چیزی است که اکنون وجود ندارد و تبدیل شدن به آنچه اکنون نیستیم و توانایی زندگی در آرمان و هدفگرایی است؛ یعنی آینده مطلوبی که علاقه مندیم به واقعیت بپیوندد. چشم انداز که از آن به دور نما، منظر، آینده متصور و یا آینده آرمانی و مطلوب نیز نام برده میشود؛ توصیفی است از شرایط آینده و به عبارت دیگر، تصویری است از وضعیت آینده یک مجموعه، زمانی که به اهداف و استراتژی های خود دست یافته باشد. چشم انداز تصویری مطلوب و آرمان قابل دستیابی است که دورنمایی در افق بلندمدت فراروی مدیریت عمومی جامعه قرار میدهد و دارای ویژگیهای جامع نگری، آینده نگری و ارزش گرایی و واقع گرایی است. در این منظر، »موعودگرایی و منجیخواهی«، چشم انداز و غایت کمال نوع انسان و ابنای بشر است و اهمیت و کرامت انسانی بر مبنای چنین چشم اندازی طراحی شده و معنا مییابد. در این نگاه، انسانها با زبانها و فرهنگ های مختلف، در مسیر و مقصدی واحد شریک میباشند و آن معنویت و عدالت بر اساس فطرت پاک خدادادی است و همه انسانها با اعتقاد به موعودگرایی، تحقق معنویت جهانی را انتظار دارند. چشم انداز معنوی جهان از نظر ادیان را بر اساس منابع دینی آنها، میتوان چنین بیان کرد:همه مردم دین مدار شوند و دوست و نیک خواه یکدیگرند؛ همهجاودانه شده و از دین مقدس فرمان برند.- جهان پیرو خیر و نیکی می شود. دروغ و دیوان پلید به همان جاییرانده می شوند که آمده اند.- آنان )منجی و یارانش( نیک نفسانی اند که سعادت مادی و معنویرا برای جهانیان به ارمغان خواهند آورد.- در تمامی کوه مقدس، ضرر و فسادی نخواهند کرد؛ زیرا کهجهان از معرفت خداوند پر خواهد بود.- خدای متعال در آخرالزمان، جهان را دگرگون خواهد کرد.صالحان و ابرار، از ظالمان و اشرار جدا خواهند شد.- منجی تمامی دنیا را طوری اصلاح خواهد کرد که همگی خدا رادر اتحاد کامل مورد پرستش قرار خواهند داد.- منجی برای اصلاح جامعه بشری و تشکیل حکومت جهانی خواهدآمد.- او وقتی بیاید مردم دنیا را به جمیع راستی ها هدایت خواهد نمود.- او جهان را از معرفت خدای تعالی، پر خواهد کرد و مردم دنیاهمه خداشناس خواهند شد- بعد از ظهور او، صالحان و صدیقان و حکیمان وارث زمینمی شوند و جهان و آنچه در آن است، به آنان تعلق خواهد گرفت.- حکومت کامل ارزش های انسانی مستقر خواهد شد.- رخت بر بستن بدی ها و ناراحتی ها و جایگزین شدن خیر و نیکیبه جای آن در این دوران خواهد بود.منجی، عقل مردم را جمع و اخلاقشان را به کمال خواهد رساند.- همه خیرها در آن زمان است؛ وقتی که منجی قیام کند، زشتی ها رااز میان بردارد.- جای پایی در روی زمین نمی ماند جز اینکه به آنجا گام می نهد وآیینی را که از سوی خداوند واجب گشته، اقامه می کند.- خواهش های نفسانی را به هدایت آسمانی بازگرداند، پس از آنکه رستگاری را به هوای نفس بازگردانده باشند و ...