کیفیت های محیطی موثر بر حضورپذیری زنان در فضاهای عمومی شهری (نمونه موردی: بوستان آلاله ها)

امروزه فضاهای شهری، ضرورتی اساسی در برنامه های توسعه شهری یافته اند که حکایت از نقش این فضاها در رضایتمندی شهروندان و تقویت وجهه فرهنگی اجتماعی شهر دارند. مطالعات انجام گرفته در این زمینه نشان می دهد که فضاهای عمومی شهری در زندگی روزانه زنان نسبت به مردان اثر بیشتری دارد. این امر از این حقیقت ناشی می شود که زنان دارای روابط بیشتر و نزدیک تری با محیط های شهری خود بوده، عموما وقت بیشتری را خارج از خانه و در فضاهای اجتماعی سپری می کنند و همچنین وظایفی را که بیشتر مربوط به امور خانوادگی است، انجام می دهند. بنابراین توجه به نیازهای زنان، بهبود و افزایش مطلوبیت این فضاها از یکسو و برقراری عدالت جنسیتی در فرآیند برنامه ریزی شهری، از طرف دیگر می تواند به بهبود محیط های انسانی در شهر و حضور موثر زنان در تولید و بازتولید فرهنگی شهری منجر گردد. در همین راستا هدف از نوشتار پیشرو، شناسایی و بررسی ابعاد و مولفه های تاثیرگذار بر حضور زنان بطور کل در فضاهای شهری و بطور خاص در نمونه مطالعاتی، بوستان آلاله ها در محله حاشیه نشین کنه بیست مشهد، می باشد. این پژوهش براساس هدف کاربردی و از لحاظ ماهیت و روش مبتنی بر رویکرد توصیفی-تحلیلی است. همچنین بمنظور گردآوری داده ها از روش پیمایشی (میدانی) استفاده شده است. شاخص های مورد استناد در پژوهش نیز با مرور اسناد معتبر پژوهشی و تجارب جهانی در ایجاد فضاهای عمومی موفق بر مبنای سازگاری با نیازهای زنان در این زمینه استخراج شده است و با استفاده از روش تحلیل محتوای کیفی به دسته بندی و طبقه بندی شاخص ها در سه سطح پرداخته شده است. همچنین از پرسشنامه به عنوان ابزار جمع آوری اطلاعات، از نرم افزارهای SPSS به عنوان ابزار تحلیل و ارزیابی داده ها استفاده شده است. در نهایت با تفسیر و تحلیل اطلاعات حاصل شده به ارائه راهکارها و پیشنهادات در بعدهای اجتماعی، عملکردی، ادراکی- زیبایی شناسی، ریخت شناسی و زیست محیطی بمنظور بازطراحی بوستان آلاله ها در راستای بهبود و ارتقا حضورپذیری زنان، با اتخاذ نگرش های طراحانه بر پایه دیدگاه های اخذ شده از زنان اقدام شده است.

کلیدواژه ها:

کیفیت محیطی ، حضور زنان ، فضای شهری