بازآفرینی محله های شهری با رویکرد شهرسازی خودجوش((DIY ؛ مطالعه موردی: محله ده ونک شهر تهران

بازآفرینی همه جانبه محله های قدیمی به دلیل راهبردهای از بالا به پایین و مشارکت صوری محقق نشده است. اخیرا پروژه های تاکتیکی و DIY در جهان با اهداف مختلفی پیگیری می شوند و در ایران نیز اجرا شده اما دامنه اثرگذاری آن ها بسیار محدود بوده است. تبیین نقش رویکرد شهرسازی خودجوش (DIY) در راستای بازآفرینی شهری، شناخت ویژگی های محله و تبیین فرایند بازآفرینی آن با رویکرد DIY و در نهایت امکان سنجی اجرایی و پتانسیل رویکرد DIY در بازآفرینی محله ده ونک از اهداف اصلی این تحقیق می باشد. در روش تحقیق، ابتدا در سطح نظری، با استفاده از روش توصیفی و کتابخانه ای، مفاهیم مرتبط با رویکرد DIY، بازآفرینی شهری و محله تبیین شده است. در سطح پیمایشی، اطلاعات از طریق پرسشنامه برای ساکنین محله جمع آوری شده است. یافته ها نشان می دهد که محله ده ونک از پتانسیل مشارکت بالایی در کار گروهی برخوردار است اما اعتماد ساکنین به شهرداری کم می باشد. برای بازآفرینی محله، راهبردهایی همچون تشکیل انجمن های محلی، برگزاری جلسات بین ساکنین و شهرداری، ایجاد فضاهای حضورپذیر و جذاب از طریق پروژه ها DIY و تاکتیکی، تسهیل مسائل حقوقی، تعدیل مقررات شهری و بهبود کیفیت کالبدی محله مطرح گردیده است. ایجاد شبکه های مشارکتی ساکنین و تبدیل نقش شهرداری به یک ناظر مشوق در این فرایند، می تواند از فرسایشی شدن برنامه ها بکاهد و به کاهش هزینه های اجرایی بی انجامد. اعتماد بالای ساکنین به کار گروهی، گواه این مسئله است که ساکنین محله به یکدیگر اطمینان داشته و می توانند با خودیاری، بازآفرینی محله ده ونک را پیگیری کنند.

کلیدواژه ها:

بازآفرینی شهری ، شهرسازی DIY ، محله ده ونک ، بافت ناکارامد