ارزیابی ژئومکانیکی واحدهای رسوبی سازند آغاجاری در پهنه زاگرس

رسوبات جوان سازند آغاجاری در جنوب و جنوب غربی ایران دارای بیرون زدگی های گسترده ای می باشند. به دلیل این گستردگی، ساختگاه تعداد زیادی از پروژه های عمرانی در این سازند واقع شده اند. بنابراین آشنایی با ویژگی های سنگ شناسی و پارامترهای ژئومکانیکی واحدهای مختلف این سازند در پهنه زاگرس می تواند جهت تهیه یک بانک اطلاعات ژئوتکنیکی، مفید واقع شود. این بانک اطلاعاتی در مطالعات اولیه بسیاری از پروژه های مهندسی و تهیه نقشه های زمین شناسی مهندسی این پهنه، مورد استفاده خواهد بود. در این بررسی ضمن تفکیک این سازند به سه بخش شمال غربی، مرکزی و جنوب شرقی در پهنه زاگرس، پارامترهای ژئومکانیکی آنها بر اساس داده های بدست آمده از آزمون های آزمایشگاهی مکانیک سنگ و همچنین اطلاعات حاصل از پروژه های اجرا شده در این پهنه، مورد مقایسه و ارزیابی قرار گرفته است. به علاوه ضرایب تبدیل مقاومتی بر اساس نتایج آزمون های ساده و ارزان قیمت ارائه شده است. پایداری هر یک از واحدهای سنگی این سازند در برابر فرآیندهای هوازدگی با استفاده از آزمایش دوام پذیری نیز مورد ارزیابی قرار گرفته است. در آزمایش های سه محوری ضمن تعیین سطوح مختلف تنش اصلی در هنگام شکست، پارامترهای φ، c، mi و ciσ محاسبه و شرایط انتقال از رفتار شکننده به شکل پذیر نیز مورد ارزیابی قرار گرفته است. ارزیابی اجمالی نتایج بدست آمده نشان می دهد که واحدهای سنگی سازند آغاجاری واقع در بخش مرکزی نسبت به دو بخش شمال غربی و جنوب شرقی این پهنه، دارای مقادیر مقاومتی بالاتری هستند. این نتیجه ممکن است به این فرضیه منجر شود که واحدهای این بخش احتمالا به دلیل قرار گرفتن در محدوده عملکرد گسل های امتدادلغز هندیجان و کازرون، فرآیندهای دیاژنتیکی را سریع تر طی کرده اند.

کلیدواژه ها:

سازند آغاجاری ، پهنه زاگرس ، مقاومت فشاری تک محوری ، شاخص بارنقطه ای ، مقاومت کششی برزیلی ، امواج الاستیک