نماد چاکرا دارما در آیین بودایی

در هنر باستانی ، برخی نقش ها و نمادها صرفا تصویر نبودند بلکه نماد یک عقیده و سمبل دینی بودند. دایره (که شکلی است که دلالت بر بی زمانی دارد چرا که نه آغازی دارد و نه پایانی ) در جهان باستان از جمله بین النهرین ، ایران، مصر، هند و تمدنهای بودایی مذهب نقش مهمی را به عنوان سمبل دینی به عهده گرفته است . همچنین در دوران باستان انسان خورشید را عامل زندگی می دانسته که واژه چرخ زندگی یا چرخ روزگار یا چرخ دارما الهام گرفته از آن است و تصور می کردند خورشید همانند یک چرخ، همواره در حال چرخیدن است ، به همین دلیل چرخ نمادی کیهانی و با ارزش بوده است . بر این اساس هدف این مقاله مطالعه ی نماد چاکرا دارما و جایگاه و معنای آن در آیین بودایی و همچنین تغییرات آن در طول تاریخ می باشد. با مطالعه ی مقالات و کتاب های اسطوره شناسی و سیر تحول نمادهایی چون دایره و چرخ و جمع آوری اطلاعات از بوداییان تا حدودی معنای این نماد و جایگاه آن در آیین بودا بررسی شده است . نگارندگان در پی پاسخ به پرسش ذیل هستند: چاکرا دارما در آیین بودایی نماد چه چیزی است ؟ روش تحقیق به صورت توصیفی و تحلیلی است و بخشی از اطلاعات از منابع کتابخانه ای گردآوری شده و بخش دیگر به صورت میدانی و با حضور در کشور نپال و پرس و جو از مردم بدست آمده است . نتایج پژوهش نشان می دهد دارما به عنوان حمایت شناخته می شود و چاکرا به معنی چرخ است . نماد چرخ دارما بیانگر همان اعتقاد بوداییان به تحول است (آنیچا)، این نماد گاهی به جای خود بودا به کار می رود و گاه نماد آموزش و اولین خطبه ی بودا می باشد. دارما چاکرا توسط آشوکا پادشاه قدرتمند قرن چهارم قبل از میلاد به عنوان گردونه قانون استفاده می شده است که برای تبلیغ بودیسم این نماد را در سر تا سر هند اشاعه داد. امروزه این چرخ را در پرچم هند نیز می توان دید.

کلیدواژه ها:

چاکرادارما ، چرخ ، بودا ، نماد