بررسی تغییرات ضریب شکل درختان راش (Fagus orientalis Lipsky) باتوجه به مراحل رویشی و فیزیوگرافی رویشگاه

با توجه به اینکه شکل ساقه درخت به صورت استوانه کامل نیست، برای برآورد حجم واقعی آن، باید ضریب شکل برای هر گونه محاسبه شود. ضریب شکل پس از قطر برابرسینه و ارتفاع درخت، سومین مشخصه موثر در تعیین حجم درخت است. تحقیق حاضر با هدف بررسی تاثیر همزمان مولفه های رویشگاه مانند جهت جغرافیایی، شیب زمین و مراحل رویشی بر ضریب شکل درختان راش در جنگل های طبیعی حوضه شفارود گیلان انجام گرفت. به این منظور، ۴۱۱ اصله درخت در چهار جهت جغرافیایی (شمال، شمال شرق، شرق و شمال غرب) و در چهار کلاس شیب کمتر از ۳۰،  ۴۵-۳۰، ۶۰-۴۵ و بیش از ۶۰ درصد و در چهار مرحله رویشی جوانی، میانسالی، مسن و کهنسالی اندازه گیری شد. برای تجزیه وتحلیل تاثیرات مستقل و متقابل داده ها از تحلیل سه عامله در قالب طرح تصادفی کامل استفاده شد. برای بررسی نرمال بودن داده ها از آزمون کولموگروف- اسمیرنوف، برای مقایسه میانگین داده ها با واریانس همگن از آزمون دانکن و واریانس ناهمگن از آزمون دانت در سطح اطمینان ۵ و ۱ درصد استفاده شد. نتایج این بررسی نشان داد که بین تیمارهای بررسی ضریب شکل درختان راش تفاوت معنی دار وجود دارد. مقایسه میانگین ها با استفاده از روش دانت نشان داد که بین ضریب شکل طبیعی ساقه (۵۴۷۵/۰) و هوهه نادل (۵۴۴۶/۰) تفاوت معنی داری وجود ندارد. این بررسی نشان می دهد که با افزایش شیب رویشگاه،  ضریب شکل نیز افزایش می یابد و در جهت شمالی این عدد به یک نزدیک تر است.

کلیدواژه ها:

راش ، مراحل رویشی ، ضریب شکل ، هوهه نادل ، شفارود